Er is een ‘tweede’ Stonehenge ontdekt. Er verschijnen reconstructies waarop grote monolieten in een lange rij te zien zijn. De plek van ontdekking is nog geen drie kilometer verwijderd van het ‘echte’ Stonehenge. De recente onderzoeken laten zien dat de stenen zich op ongeveer een meter diepte in de aarde bevinden. Kunnen deze ‘nieuwe’ stenen ons helpen meer inzicht te krijgen over fenomenen als Stonehenge? Hoe zit het ook alweer met deze archeologische site zelf?

Stonehenge spreekt al eeuwen tot de verbeelding. De majestueuze stenen die in losse cirkels geplaatst zijn, lijken een verhaal te vertellen in een taal die voor velen nog steeds onverstaanbaar is. Al decennia lang onderzoeken wetenschappers dit fenomeen. De naam ‘Stonehenge’ verwijst naar het soort bouwwerk. Een ‘henge’ is namelijk een cirkelvormig Neolithisch bouwwerk. Over de wereld zijn er velen te vinden, maar niet één heeft zo’n wereldberoemde status als Stonehenge.

Prehistorisch monument

De meest recente gedachte is dat Stonehenge zo rond 2500 voor Christus gebouwd moet zijn. Het monument bevindt zich in de nabijheid van de hedendaagse stad Salisbury in het graafschap Wiltshire. Door de geschiedenis heen zijn er vele ideeën en theorieën geweest over de functie van het bouwwerk. Tegenwoordig is de meest aangenomen theorie dat het origineel bedoeld was als begraafplaats voor de elite. Daarnaast geloven vele wetenschappers dat Stonehenge ook gebruikt werd voor ceremonieën, als pelgrimage of als monument voor overleden voorouders. De echte reden achter de bouw van dit monument zal wellicht nooit helemaal duidelijk worden.

Fasen

Stonehenge werd gebouwd in verschillende fasen. Archeologen denken dat de eerste activiteiten zo’n 5000 jaar geleden werden uitgevoerd. De Neolithische bewoners maakten waarschijnlijk toen al de cirkelvorm. De bouw bestond uit drie fasen, waarbij de laatste zich uitte in vijf subfasen. De algehele constructie van Stonehenge duurde naar schatting zeker zo’n 1500 jaar. Daarnaast werden de monolieten meerdere malen opnieuw overeind gezet of verplaatst in moderne tijd.

Complottheorieën

Nog mysterieuzer dan de bouw van Stonehenge zelf, zijn de mensen die het bouwden. Door de geschiedenis heen zijn er vele complottheorieën verzonnen. Van de tovenaar Merlijn, reuzen en de duivel tot de aloude bekende aliens. Daarnaast zijn er mensen die geloven dat Stonehenge veel ouder is dan wetenschappers beweren. De stenen zouden overblijfselen zijn van een zeer oude, geavanceerde samenleving, waarvan de kennis verloren is gegaan. Aannemelijker is dat de bouw vele jaren in beslag heeft genomen en ‘gewoon’ gedaan is door lokale bewoners met behulp van verschillende manieren en trucjes, zoals het graven van gaten op de plek waar de monolieten moesten komen.

‘Superhenge’

De bekendmaking van de ontdekking van het ‘nieuwe’ Stonehenge zorgt voor veel enthousiasme. Het heeft de naam ‘Superhenge’ gekregen en wordt geschat aanzienlijk groter te zijn dan Stonehenge. Wetenschappers geven aan dat er minimaal zo’n honderd monolieten in de grond verborgen zijn. Ze liggen in de buurt van en onder de Durrington Walls, een aarden wal waar in de afgelopen jaren sporen van een nederzetting zijn gevonden.

Er wordt gespeculeerd dat de bewoners wellicht Stonehenge én ‘Superhenge’ hebben gebouwd. Dit is echter slechts gebaseerd op giswerk en aanname. Wat wel zeker is dat de wereld getuige is van één van de grootste archeologische ontdekkingen van dit moment.

Bronnen
nos.nl, Tweede Stonehenge ontdekt
nrc.nl, Britten in ban van 'superhenge' dat Stonehenge zou doen verbleken
history.com, Stonehenge - British History
english-heritage.org.uk, Stonehenge | English Heritage
science.nbcnews.com, Scientist say remains suggest Stonehenge started as graveyard

Afbeelding
Wikimedia Commons, Stonehenge 1877