Sinds kort doet een team van experts eindelijk grootschalig onderzoek naar zo’n beetje de grootste Romeinse villa van Nederland. Rond die villa in het Limburgse Voerendaal worden al meer dan een eeuw opgravingen verricht, maar nog nooit werden sporen en  vondsten serieus bekeken. Onder leiding van het Limburgs Museum gebeurt dat nu wel. Langzaam geeft de villa haar geheimen prijs.

‘Het is een enorme puzzel,’ legt archeoloog Diederick Habermehl uit. ‘De opgravingen van de afgelopen decennia zijn vastgelegd op ruim 200 grote tekenvellen. Nou, om nu eindelijk te weten te komen wat er precies waar is gevonden hebben we al die tekenvellen - digitaal - aan en over elkaar moeten plakken. Nu hebben we één compleet overzicht van de totale opgraving. Dat levert al een schat aan inzichten op.’

De villa Voerendaal-Ten Hove moet rond het jaar 100 een bloeiend landbouwbedrijf zijn geweest dat graan leverde aan Romeinse grenstroepen. Geen eenvoudig boerderijtje, maar een agrarisch complex met een façade van wel 190 meter breed. ‘Van steen natuurlijk,’ zegt projectleider Henk Hiddink, ‘maar we vinden ook sporen van allerlei houten gebouwen die vóór en ná die periode op de plek van de villa hebben gestaan. Die sporen zijn paalkuilen, niet meer dan verkleuringen in de grond, want het hout zelf is vergaan.’ Habermehl en de andere experts proberen op basis van die sporen te reconstrueren hoe de gebouwen eruit hebben gezien. ‘Dat lukt aardig, van kleine gebouwtjes van nog geen twee bij twee meter tot complete houten huizen. En dan reizen we feitelijk door de tijd, want sommige van die gebouwen stammen uit de IJzertijd en andere uit de Vroege Middeleeuwen.’

Bij de datering helpen andere vondsten, zoals aardewerken scherven. Die vondsten al tientallen jaren geleden gedaan, en vervolgens in een doos op een plank beland. Zonder ooit goed bekeken te worden. Habermehl: ‘Dat is het fascinerende aan deze klus, dat we alle puzzelstukjes al lang in ons bezit hebben maar niemand ooit de puzzel heeft gelegd. Iets waar we nu eindelijk hard mee bezig zijn.’

Het onderzoek naar de villa loopt nog zeker twee jaar. Interessante ontdekkingen worden zo snel mogelijk  door het Limburgs Museum aan de buitenwereld gepresenteerd.

Wie meer wil weten over de Villa Voerendaal-Ten Hove en het onderzoek kan terecht op www.limburgsmuseum.nl