In het Allard Pierson is nu de tentoonstelling over de multi-inzetbare Egyptische god Bes te zien. Bes was in het Oude Egypte een razend populaire beschermgod. Iedereen kon wel een god als Bes gebruiken, van farao’s tot slaven, van kinderen tot soldaten en zelfs vrolijke feestvierders, waar Bes er zelf ook een van was. Populair als hij was, werd hij afgebeeld op amuletten, meubels, zuilen, vazen en serviesgoed en als klein of groot standbeeld. In deze tentoonstelling staat nu eens niet de Egyptische elitecultuur of de dodencultus centraal.

God van iedereen

Van ca. 2450 v. Chr. tot in de Romeinse periode (ca. 300 n. Chr.) was Bes in Egypte de god van iedereen. Van jong tot oud en van arm tot rijk, net als wij hadden de mensen toen zorgen en angsten waarvoor ze soms wat hulp konden gebruiken. Ook als het om de vrolijke kant van het leven ging werd allemansvriend Bes aangeroepen en vereerd. Hij was goed voor de vruchtbaarheid en verhoogde de feestvreugde bij bijzondere gelegenheden. Ondanks zijn enorme populariteit toen, horen we nu niet veel meer over Bes. Wat bleef er over van de Bes-verering toen het Egyptische rijk overging in het Romeinse Rijk? Heeft onze tuinkabouter nog iets te maken met deze figuur? En wat is de link tussen Bes en het eiland Ibiza?

Dagelijks leven in het Oude Egypte

Bes, kleine god in het Oude Egypte is een vrolijke en toegankelijke tentoonstelling die het dagelijks leven in het Oude Egypte dichterbij brengt. De objecten in de tentoonstelling weerspiegelen de functie van Bes als god voor gewone mensen; het merendeel is terracotta. Maar er zijn ook veel amuletten van faience en enkele zijn gemaakt van kostbare steensoorten. De vroegste voorwerpen waarop Bes-achtige wezens staan afgebeeld, zijn meer dan vierduizend jaar oud, de jongste voorwerpen stammen uit de derde eeuw van onze jaartelling, toen Bes populair was in Romeins Egypte. Een van de hoogtepunten in deze tentoonstelling is een bijzondere verzameling archeologische vondsten van een opgraving in Soedan, dat ook tot het Oude Egypte behoorde. Van de ooit metershoge Bes-pilaren die toegang gaven tot een tempel resten nu slechts brokstukken en een negentiende-eeuwse illustratie.

Samenwerking en gastconservator

Deze tentoonstelling is tot stand gekomen mede dankzij gastconservator Olaf Kaper. Hij is professor Egyptologie en verbonden aan de Universiteit Leiden. Dankzij internationale samenwerking komen in de tentoonstelling voor het eerst meer dan 250 Bes-objecten bij elkaar. Een groot deel komt uit de collectie van het Allard Pierson. Museum August Kestner in Hannover en de Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen werken mee aan de totstandkoming van de tentoonstelling en geven een groot aantal objecten in bruikleen. Deze drie collecties worden aangevuld met bijzondere stukken uit het Roemer- und Pelizaeus-Museum Hildesheim, Ägyptisches Museum der Universität Leipzig, het museum van de Universiteit van Aberdeen en het Nationaal Museum van Soedan in Khartoem.

Voor alle leeftijden

Bes wordt in de tentoonstelling geïntroduceerd door middel van een kleurrijke animatiefilm. Bezoekers komen de getekende figuren op verschillende punten in de tentoonstelling weer tegen. Aan het eind kan iedereen een eigen Bes samenstellen. Voor kinderen vanaf zes jaar biedt de tentoonstelling veel aanknopingspunten met hun eigen belevingswereld.

Bes, kleine god in het Oude Egypte is een tentoonstelling voor jong en oud en is te zien tot en met 22 maart 2020 in het Allard Pierson