Eén van de bekendste, Nederlandse opgravingen werd een ruime eeuw geleden gedaan bij het Drentse Yde. Toen twee veenwerkers zich hier bezig hielden met turfsteken, vonden ze na lang getrek plots een zwart, leer-achtig hoofd tussen hun beugels. Later zou de - destijds schrikwekkende – verschijning bekend komen te staan als het meisje van Yde. Tijd voor een profiel van de legendarische opgraving.

De vondst van het veenlijk

In 1897 waren Hendrik Barkhof en Willem Emmens aan het turfsteken in het stijfveen tussen Yde en Vries. Gezien zij eigenlijk niet in dit gebied actief mochten zijn, is er lange tijd gelogen over de originele vindplaats van het meisje. Toen zij het lijk vonden, schrokken zij daarbij zo erg van de verschijning dat ze de benen namen. Een gezicht als van leer, met een strop om haar nek en een pluk haar erbij. Perfect bewaard, uit een tijd die tussen 54 voor en 128 na Christus zal zijn geweest.

Meisje van Yde goed geconserveerd

De reden voor de goede staat van het lichaam van het meisje van Yde, ligt bij de samenstelling van de grond waarin zij terecht kwam. In normale aarde is het zuurstofgehalte namelijk veel hoger, waardoor het lichaam vrijwel direct begint met ontbinden. Er komen na het overlijden stoffen vrij vanuit de darmen, waardoor het lichaam zichzelf afbreekt. Wanneer er weinig zuurstof is, gebeurt dit niet. Dit kan bijvoorbeeld wanneer een lijk in veen terecht komt. Veen bestaat uit op elkaar gedrukte plantenresten. Doordat deze resten een eeuwenlange opstapeling van lagen zijn, wordt hetgeen wat er tussen terecht komt als het ware vacuüm gedrukt. Hierdoor wordt de mogelijkheid op afbraak geminimaliseerd.

Gevonden lichaamsdelen

Doordat het meisje met een beugel uit het veen werd gehaald, raakte haar lichaam beschadigd. Vermoedelijk ontbreken hierdoor enkele lichaamsdelen. Naast haar hoofd en romp, werden ook een voet met nagels, een hand met alle vingers en de beenderen van haar heup en knie gevonden. De huid rond de beenderen zijn vermoedelijk beschadigd door de beugel, maar verder is alleen haar rechterwang ietwat beschadigd.

Reconstructie van het meisje

Via koolstofdatering werd een onderzoek gestart om de leeftijd van het veenlijk te kunnen achterhalen, waarnaast in 2014 via een 3D-scan een reconstructie van het meisje werd gemaakt. Ze zal rond de 16 jaar zijn geweest en ze was ongeveer 1.40 lang. Een lengte die voor die tijd vrij normaal was; al werd er verder wel iets anders opvallends ontdekt aan het lijk. Het lijkt het erop dat ze een vorm van scoliose had en dus een beetje scheef zou hebben gelopen.

Geofferd voor vrede

Om haar nek zat een stuk touw met een schuifknoop, gevlochten met een sprangtechniek. Het touw was drie keer om haar hals gewikkeld, met de knoop onder haar linkeroor. Ook zat er een opening in de huid onder haar linker sleutelbeen, waardoor veel onderzoekers een messteek vermoeden. Het lijkt er dus op dat het meisje destijds is geofferd: een fenomeen dat wel vaker voorkwam om de goden zinnig te stemmen of om oorlogen te voorkomen. Alhoewel dit vaker werd gedaan met dieren, werden bij grote oorlogsdreiging ook mensen geofferd. Gezien er in de tijd van het meisje van Yde een grote dreiging was van een Romeinse inval, is er grote kans dat zij hiervoor aan haar einde kwam.

Bronnen:

drentsmuseum.nl Meisje van Yde
inenomassen.nl Meisje van Yde

Afbeeldingen:

commons.wikimedia.org Meisje van Yde