In het wrak van de Rooswijk, aan de zuidkust van Engeland, zijn menselijke botresten gevonden. Archeologen zijn van plan met een DNA-analyse te bepalen of er nog afstammelingen van de opvarenden in leven zijn. Haast is geboden bij het onderzoek aangezien zeewormen de overblijfselen van het schip bedreigen. Het is voor het eerst dat een gezonken VOC-schip volledig wetenschappelijk onderzocht wordt.

De Rooswijk gezonken

De Rooswijk werd in 1737 gebouwd voor de Kamer van Amsterdam. Al op de tweede reis naar Indië (1740) verging het schip met man en muis. Voor de kust van Zuid-Engeland kwam de Rooswijk in een storm terecht en zonk het te midden van de zandbanken van Goodwin Sands. Het schip was op weg naar Batavia en bevatte veel zilver en koper om in Azië te ruilen tegen peper, nootmuskaat en porselein. Aan boord bevonden zich naast de bemanning ook soldaten, vrouwen en kinderen. Voor zover bekend overleefde niemand de ramp.

Worm rukt op naar Goodwin Sands

Goodwin Sands, helemaal in het oosten van Kent, is een walhalla voor archeologen die zich met scheepvaart bezig houden. Van ruim tweeduizend schepen is bekend dat ze bij Goodwin Sands zijn vergaan. De Rooswijk werd al in 2005 ontdekt maar na nadat ze veel van de kostbaarheden (zilver) te hadden opgedoken, bedekten duikers het schip om het voor latere onderzoekers te bewaren. Dat levert nu problemen op. Door de steeds warmer wordende zee is een worm uit het Middellands Zeegebied ook tot in de Noordzee doorgedrongen. Die worm bedreigt nu de resten van het schip. Omdat daarnaast de romp van het schip deels boven water is gekomen vanwege schuivende zandbanken besloten autoriteiten het schip nog in 2017 op te graven

DNA en X-ray

Diverse technieken staan ter beschikking van de onderzoekers. DNA-monsters van de menselijke botresten, die overigens zelden op een schip worden aangetroffen, moeten uitwijzen of de opvarenden nog afstammelingen hebben. Tot dusver is de enige informatie over de identiteit van de bemanning afkomstig van een (inmiddels vermiste) kist met brieven die aanspoelde na de ramp. Alleen de kapitein een handjevol opvarenden worden daarin genoemd. Drie opgedoken houten kisten worden aan röntgenstraling onderworpen om uit te vinden wat hierin zit. Daarnaast bevat het schip nog de alledaagse voorwerpen, zoals schoenen, messen en kruiken, die meer vertellen over het leven aan boord.

Open dagen

Erfgoedorganisatie Historic England is verantwoordelijk voor de opgraving en stelt tussen 19 augustus en 16 september opgedoken voorwerpen tentoon tijdens open dagen. Daarna zullen de meeste artefacten naar Nederlandse en Britse musea gebracht worden.

Bronnen:

The Telegraph (Sarah Knapton, 18-08-2017): Verloren bemanning Nederlands schip 

De Volkskrant (Patrick van IJzendoorn, 18-08-2017): VOC-schip geeft schatten prijs

VOCsite.nl 

Afbeelding:

Willem van de Velde the Younger, ca 1680 [Public domain, Public domain or CC0], via Wikimedia Commons