Vikingen of Noormannen, een dilemma
Luit van der Tuuk: Vikingen – Noormannen in de Lage Landen – Omniboek Utrecht. Vers van de pers. Deze week is mijn nieuwe boek Vikingen – Noormannen in de Lage Landen uitgekomen. Nou ja nieuw, het is een 'remake' van mijn boek Noormannen in de Lage Landen uit 2008, maar dan in een voordelige, maar kloeke paperbackuitgave – je moet met je tijd meegaan. Dan krijg je wel waar voor je geld, want de oorspronkelijke tekst is geactualiseerd, verbeterd en met 20% behoorlijk uitgebreid. Bovendien zijn er honderden noten opgenomen, waarin naar schriftelijke bronnen of relevante literatuur wordt verwezen.
Knieval naar de commercie
Wat bleef is de rode draad, de belangrijke rol die de Noormannen in het bijzonder op politiek gebied in onze contreien hebben gespeeld. Nog altijd wordt het eenzijdige beeld van de plunderende woeste rovers genuanceerd, waarbij de verschillende aspecten van hun optreden uitgebreid belicht worden.
'Vikingen' in de titel, ik geef het toe, is een knieval naar de commercie, want bijna iedereen googelt tegenwoordig op de zoekterm 'Vikingen' en steeds minder op het meer kloppende 'Noormannen'.
Vikingen en Noormannen
Wat is nu eigenlijk het verschil tussen Vikingen en Noormannen? Alle Vikingen, plunderaars uit Scandinavië, zijn Noormannen, maar niet alle Noormannen in de etnische betekenis als (vroegmiddeleeuwse) personen uit Scandinavië, zijn Vikingen. De uitleg in Van Dale dat het om synoniemen gaat, is dan ook onjuist. Ook het Woordenboek der Nederlandsche Taal is niet eenduidig, maar wel een stuk nauwkeuriger dan Van Dale. In het WNT is sprake van zeerovers, maar er werden zelden rooftochten op zee ondernomen. Vikingen kunnen beter rovende zeevaarders genoemd worden.
Viking met een hoofdletter
Volgens de spelling van 1 augustus 2006 moet 'Viking' met een hoofdletter geschreven worden, alsof we met een bevolkingsgroep te maken hebben. Overeenkomstige woorden als rover, piraat, vrijbuiter en cowboy krijgen - terecht - geen hoofdletter. Helaas, het is niet anders. In mijn nieuwe boek heb ik mij aan de officiële spelling gehouden en 'Viking' met een hoofdletter geschreven, zij het wel met enige tegenzin.