Het komt niet vaak voor dat er in Nederland een nog onbekend Romeins badhuis wordt blootgelegd, maar Nederland kent een aantal zeer bijzondere overblijfselen van badhuizen. Hieronder een lijstje van vier zeer bijzondere Romeinse badhuizen in Nederland.

Badhuis in Ulpia Noviomagus Batavorum, Nijmegen

Rond het jaar 70 na Chr. bouwden de Romeinen als reactie op de Bataafse opstand een nieuwe stad en een nieuw legerkamp voor het tiende Romeinse legioen. Toen de stad in het jaar 100 na Chr. stadsrechten kreeg van keizer Trajanus werd de stad Ulpia Noviomagus Batavorum genoemd. In deze stad lag een badhuis dat in 1992 door stadsarcheoloog Jan Thijssen werd opgegraven. Het badhuis had een oppervlakte van 90 meter bij 90 meter.

De Thermen van Maastricht

Zo'n 6 meter onder de grijze grindtegels van het Maastrichtse plein 'Op de Thermen' bevindt zich een Romeins badhuis dat stamt uit de 2e eeuw na Chr. Deze werd in 1840 ontdekt toen er onder het plein een kelder werd aangelegd. De arbeiders die bezig waren aan de kelder vonden enkele delen van een Romeins bouwwerk, die na een inspectie van de Leidse archeoloog C. Leemans werden geïdentificeerd als badhuis. Leemans publiceerde er in 1843 over in het boek Romeinsche oudheden te Maastricht.

De Thermen in Heerlen

Een van de bekendste Romeinse badhuizen in Nederland is waarschijnlijk die in Heerlen. In 1940 kwam een boer die in Heerlen zijn land aan het bewerken vast te zitten in een Romeinse zuil. Toen er nog meer Romeinse voorwerpen werden aangetroffen op zijn land, begon amateurarcheoloog dr. H. J. Beckers een dag later het terrein met de hulp van vrijwilligers bloot te leggen. In 1941 was het badhuis blootgelegd en keek heel Nederland vol interesse naar Heerlen. Door zilverzand over de site heen te strooien konden archeologen later verder gaan aan de opgravingen. Dit gebeurde in 1975, toen werd er tevens een loods/museum over de opgravingssite gebouwd. In 2017 werden de opgravingen weer hervat Lees hier meer over nieuwe opgravingen bij de thermen in Heerlen.

Het badhuis in Meerssen

In 1865 ontdekte pastoor en rijksarchivaris Jozef Habets in Meerssen de overblijfselen van een Romeinse villa. Hij dacht eerst dat hij een tweepersoons bad aantrof, maar archeologen denken nu dat het ging om een Romeinse siervijver. De Romeinse villa moest ook graan produceren voor steden als Nijmegen en de legerkampen langs de Limes. Omdat het een zogenaamde herenboerderij was de villa van alle gemakken voorzien, zo ook een badhuis. Lees hier meer.

Bronnen:

Huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl: Badhuis

Awnregionijmegen.nl: Maasplein Nijmegen Badhuis

Wikipedia.org: Op de Thermen

Wikipedia.org: Thermenmuseum

1Limburg.nl: Badhuis Meerssen

Afbeelding:

Wikimedia Commons: Maquette thermen Heerlen