Unieke laat-Romeinse goudschat opgegraven

In Lienden hebben archeologen van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een goudschat uit de vijfde eeuw opgegraven. De wetenschappers spreken van een unieke vondst en noemen het een sleutelstuk voor de kennis over de eindfase van het Romeinse gezag in Nederland.

Ontdekking muntschat

Hobbyisten vonden het goud met metaaldetectoren in een boomgaard in de Betuwe. Daarna werden de graafwerkzaamheden aan professionele archeologen overgelaten. Al eerder 2012 en in 1905 werden goudstukken gevonden op dit terrein. De munten zijn allemaal zogenoemde ‘solidi’, de Romeinse gouden standaardmunt uit de late vierde en vijfde eeuw.

Muntschat Lienden

Tot nu toe zijn 42 goudstukken opgegraven. De munten komen uit een tijdsperiode van 375 tot 457. Van de munten zijn er 5 van Valentinianus II (371-392), 10 van Hororius (384-423), 13 van Constantijn II (316-340) en een van Jovinus. Van enkele munten is niet exact bekend onder welke keizer ze zijn geslagen. Ook werden er enkele munten uit de vijfde eeuw gevonden: 1 munt van Johannes, 8 van Valentianius III (419-455) en een van Majorianus (420-461). Deze verscheidenheid aan munten is kenmerkend voor Laat-Romeinse solidusschatten. Wellicht is deze schat in één keer gegeven door een Romeinse gezagsdrager.

Solidi

De goudschat is waarschijnlijk rond 460 na Christus begraven. Dat is niet lang voor de definitieve val van het West-Romeinse Rijk in 476. Archeologen vermoeden dat de muntschat is begraven in een oude grafheuvel uit de Midden Bronstijd. Die was in die tijd nog zichtbaar. De directe aanleiding blijft onzeker maar het kan zijn de schat moest worden verstopt voor een naderend gevecht of oorlog. Een religieuze overweging is ook niet uit te sluiten. In totaal zijn in Nederland 27 laat-Romeinse solidusschatten bekend. De meest schatten zijn begin vijfde eeuw begraven en liggen verspreid over Nederland. Dit geeft aan dat het Romeinse gezag verspreid was.

Het goud zal binnenkort worden tentoongesteld in het Valkhof museum in Nijmegen. Het museum staat bekend om haar uitgebreide verzameling Romeinse bodemvondsten uit Nederland. Naast de munten werden ook onverbrande botresten van drie mensen gevonden uit dezelfde periode als de munten.