Tijdens archeologische opgravingen voor de RijnlandRoute is een unieke archeologische inscriptie gevonden. De inscriptie is gevonden op één van de palen langs de Romeinse weg, een vergelijkbare inscriptie is nog nooit eerder in Nederland aangetroffen.  

De inscriptie

De inscriptie leest: “COH II CR”. Dit betekend: Cohors II Civium Romanorum, ofwel van het tweede cohort van de Romeinse burgers. Dit cohort was een gespecialiseerde eenheid binnen het Romeinse leger. Het cohort bestond uit 500 man, die werkten als aannemer voor het uitvoeren van verschillende bouwwerkzaamheden. De inscriptie stamt waarschijnlijk uit 125 n.C. 

Wie waren de wegenbouwers?

Jasper de Bruin, conservator van het RMO, vertelt over het belang van de vondst. Het was namelijk niet bekend door wie de Romeinse weg was gebouwd. Soldaten, burgers, de lokale bevolking of misschien wel slaven? Deze inscriptie toont aan dat, net geen 2000 jaar geleden, het tweede cohort van de Romeinse burgers was die de weg hebben aangelegd.

Onderzoek naar de Romeinse weg

In 2018 werden de houten palen uit de Romeinse tijd gevonden. De palen maakten deel uit van een Romeinse weg die verhoogd in het landschap heeft gelegen. Ruim 470 palen zijn gelicht en onderzocht. Daarvan vertoont er dus één een inscriptie. De vondst zorgt niet alleen voor antwoorden, maar ook voor nieuwe vragen. Bijvoorbeeld: werkten er nog meer eenheden aan de bouw van de weg, en tijdens welk deel van het proces was het tweede cohort precies actief? Verder archeologisch onderzoek zal deze vragen moeten beantwoorden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten uit Amersfoort, met ondersteuning van medewerkers uit het Leidse Rijksmuseum van Oudheden (RMO), de Universiteit Leiden, en vrijwilligers.

Romeinse Limes

De vondst maakt deel uit van archeologisch onderzoek naar de Romeinse Limes. De Romeinse Limes is de oude noordgrens van het Romeinse Rijk, die dus dwars door Nederland loopt. Langs deze grens is er door Romeinse soldaten veel gebouwd, denk onder andere aan forten, wachttorens en wegen. Door de samenstelling van de boden in Zuid-Holland zijn veel van deze bouwprojecten (deels) bewaard gebleven. De Romeinse Limes is dan ook voorgedragen om benoemd te worden tot UNESCO-Werelderfgoed.

RijnlandRoute

De inscriptie is gevonden langs de Ir. G. Tjalmaweg (N206). In 2020 zullen aan deze weg werkzaamheden plaatsvinden, in verband met de aanleg van de RijnlandRoute. Deze route is en nieuwe weg tussen Katwijk en Leiden, om een betere doorstroming te creëren. Voordat de werkzaamheden langs de Ir. G. Tjalmaweg worden uitgevoerd wordt er eerst archeologisch onderzoek verricht. Tijdens dit onderzoek zijn dus de palen en de inscriptie gevonden.

Bron:

• RijnlandRoute: unieke Romeinse inscriptie gevonden