In april van dit jaar werd er in Toscane een tablet gevonden met een religieuze Etruskische tekst. De tekst was geschreven in een taal die al meer dan 2500 jaar niet gebruikt wordt en was voor de archeologen een raadsel. Archeologen hebben de afgelopen maanden gewerkt aan de vertaling van de tekst en ontrafeld dat de naam van de vruchtbaarheidsgodin Uni in het tablet gegrafeerd staat.

Vruchtbaarheidscultus in Poggio Colla

De verwijzing naar de vruchtbaarheidsgodin Uni is onderdeel van een heilige tekst die waarschijnlijk een van de langste Etruskische inscripties die ooit op een steen gevonden is, vertelde archeoloog Gregoy Warden aan Eurakalert. Warden is professor emeritus aan de Southern Methodist University in Dallas en hoofdsponsor van de archeologische opgravingen. De steen werd gevonden als onderdeel van een tempel in Poggio Colla, een plaats waar veel meer Etruskische vondsten gedaan zijn. In Poggio Colla werd onder andere een ook een keramische scherf gevonden met daarop de oudst geboortescène bekend in de Europese kunst. Samen met de heilige tekst over de godin Uni komen er steeds meer aanwijzingen voor het bestaan van een vruchtbaarheidscultus in Poggio Colla.

Betekenis van het tablet

Naast het woord ‘Uni’ is ook het woord ‘Tina’ ontcijferd op het tablet. Tina verwijst naar de  belangrijkste god van de Etruskische religie: Pantheon. Pantheon kan gezien worden zoals Zeus voor de Grieken. Wetenschappers vermoeden dat het tablet waarschijnlijk de wetten van de tempel beschrijft. De vondst van een Etruskische tekst is zeldzaam omdat de Etrusken meestal op linnen doeken of uitwisbare waxtabletten schreven. Veel van deze linnen teksten zijn verloren gegaan in de tijd en zodoende is er weinig bekend over de Etruskische cultuur en religie. Slechts één linnen doek met tekst is teruggevonden bij een Egyptische mummie, maar verder zijn er tot voor kort alleen maar korte inscripties op grafstenen gevonden. De steen die nu gevonden is, is vrij groot, 1,2 bij 0,6 meter, maar is wel beschadigd geraakt. Archeologen reinigen de steen uiterst secuur om zo de letters te kunnen onderscheiden en ontcijferen.

De Etruskische beschaving

De Etrusken waren een bevolkingsgroep die vanaf de 9^e eeuw v.Chr. het huidige Toscane beheerste. Ze vormden een streng religieuze samenleving met een eigen taal. In hun bloeitijd (7^e-5^e eeuw v.Chr.) waren ze een van de hoogst ontwikkelde volken van de Oudheid, voordat ze opgeslokt werden door het machtig geworden Rome. Dit is ook een van de redenen dat er zo weinig bekend is over de Etruskische cultuur, deze moest plaatsmaken voor de romeinse cultuur en religie. Maar de vondst van deze tempelsteen en de steeds verder vorderende vertaling geeft een nieuwe impuls aan de kennis over deze unieke cultuur en religie.

Bronnen

livescience.com, Etruscan tablet holds lost language
livescience.com, Religious text in lost Etruscan language
eurekalert.org, One of the most significant Etruscan discoveries in decades names female goddess Uni

Afbeeldingen

en.wikipedia.org, Uni et Herkle
en.wikipedia.org, Etruscan civilization