Een close-up van de 'vampier' met de sikkel over haar keel
Mirosław Blicharski
Poolse ‘vampier’ ontdekt; vrouw begraven met sikkel boven keel om opstaan uit de dood te voorkomen
Onderzoekers vonden de overblijfselen van een vrouwelijke ‘vampier’ in een 17e-eeuwse begraafplaats in het Poolse Pień, anderhalf uur ten noordoosten van Poznań. Het skelet van de vrouw was aan de grond gekluisterd door middel van een sikkel die boven haar keel was geplaatst. Daarnaast was er een hangslot vastgemaakt aan één van haar grote tenen. Dit allemaal om te voorkomen dat ze als vampier zou herrijzen uit het graf.
Close-up van het slot om de grote teen van de 'vampier'
Mirosław Blicharski
Volgens de onderzoekers verdachten de inwoners van Pień de vrouw ervan een vampier te zijn. Om ervoor te zorgen dat ze niet weer opstond uit de dood, werden deze maatregelen getroffen. Het slot zou meer symbolisch zijn, om de ziel van de vrouw ‘op te sluiten’ in het dodenrijk. De sikkel was tactisch geplaatst om in het geval van plotselinge wederopstanding de vrouw te onthoofden, of in elk geval te verwonden, aldus professor Dariusz Poliński van de Nicolaas Copernicus Universiteit in Toruń, die de opgraving leidde.
De schedel van de vrouwelijke 'vampier'
Mirosław Blicharski
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Vampierenhysterie
Het idee dat vampiers zouden bestaan is millennia oud. Zo zijn er vermeldingen van vampiers gevonden in de geschriften van meerdere beschavingen uit de oudheid, waaronder de Akkadiërs, Samaritanen, Assyriërs en Babyloniërs. Pas in de 18e eeuw zorgden vampiers echt voor de nodige hysterie, voornamelijk in het oosten van Europa. De gedachte was dat een mens een vampier kon worden door gebeten te worden door een andere vampier, maar het kon ook gebeuren bij slachtoffers van zelfmoord, heksen, of doordat iemand bezeten werd door een kwade geest. In de 18e eeuw bereikte de hysterie een hoogtepunt, en gebeurde het regelmatig dat lichamen werden opgegraven, en gespietst met een staak – een bekende manier om vampiers te doden -, zo blijkt uit opgravingen.
Een close-up van de 'vampier', met duidelijk naar voren stekende voortand
Mirosław Blicharski
Verklaring
Over de vraag waarom er in de 18e eeuw mensen werden verdacht van het zijn van een vampier bestaan verscheidene theorieën. In 2014 dachten onderzoekers dat het vreemdelingen in de omgeving konden zijn. De nieuwelingen werden gewantrouwd door de xenofobe bevolking, waarna de verdenkingen begonnen. Deze theorie klinkt aannemelijk, maar is verworpen door wetenschappers in een artikel gepubliceerd in tijdschrift PLOS ONE, bij de Public Library of Science, een open-accessproject voor wetenschappelijke literatuur. Een biochemisch onderzoek naar een andere vampiervondst in Polen wees namelijk uit dat de ‘vampiers’ uit dezelfde buurt kwamen als waar ze waren gevonden. Bij de vondst van de vrouw in Pień denken de onderzoekers dat de vrouw mede door een naar voren stekende voortand als vampier is aangemerkt. De onderzoekers hebben ook een theorie dat het zou kunnen komen doordat ze in de 18e eeuw nog niet veel wisten van hoe ziektes werden verspreid. Cholera deed toen zijn opkomst, en in plaats van een wetenschappelijke verklaring te vinden, weten mensen het eerder aan het bovennatuurlijke, in dit geval, vampiers.
Een zijaangezicht van de Poolse 'vampier'
Mirosław Blicharski
Hoge sociale status
Naast de sikkel en het slot vonden de archeologen resten van een zijden mutsje. In de 18e eeuw was dit een voorwerp wat louter was weggelegd voor de rijken. Dit toont aan dat de vrouw een hoge sociale status had, of in elk geval financieel welgesteld was.
De vondst is naar de universiteit in Toruń gestuurd voor vervolgonderzoek. Daaruit zal onder andere moeten blijken wat de doodsoorzaak is van deze ‘vampier’. De hoofdarcheoloog laat aan Archeologie Online weten dat de vrouw in elk geval niet door een heksenjacht is omgekomen, en dat haar skelet volledig intact was. Hierdoor lijkt het erop dat de vrouw niet door geweld om het leven is gekomen.
Hoewel we het uiteraard niet met zekerheid kunnen zeggen, lijkt het erop dat de sikkel en het slot tot op de dag van vandaag gewerkt hebben; de 'vampier' lag er immers nog steeds.
Overzichtsfoto van de archeologische vindplaats
Mirosław Blicharski
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!