Een team van onderzoekers van het Max Planck Institute for the Sience of Human History dat paardenbegraafplaatsen in Mongolië onderzocht, heeft het oudste voorbeeld van diergeneeskunde tot nu toe gevonden. Het gaat om een tandheelkundige operatie bij een veulen dat 3.000 jaar geleden leefde.

Het team, onder leiding van archeoloog William Taylor, doet archeologisch onderzoek naar paardenskeletten uit de tijd van de bronstijdnomaden. Deze volken, die tussen 1.300 en 700 v.Chr. Mongolië doorkruisten, staan vooral bekend om de paardenkerkhoven met gekerfde stenen (hertenstenen) die ze hebben nagelaten.  

De introductie van het paardenbit

Het archeologisch onderzoek van het team onthulde iets opmerkelijks. De onderzoekers vonden namelijk bewijs dat de nomaden melktanden bij jonge veulens verwijderden. Maar waarom werden de tanden getrokken?

Voor de bronstijdnomaden waren paarden van cruciaal belang om in de uitgestrekte grasvlaktes van Centraal Azië te kunnen overleven. Ze hielden de dieren voor hun vlees, maar gebruikten ze ook als transportmiddel. Volgens Taylor was de grote rol van paarden in deze samenleving de drijvende kracht achter de uitvinding van deze vorm van dierengeneeskunde. Omdat het voortbestaan van de nomaden afhing van het gebruik van de paarden, gingen ze op zoek naar middelen om de dieren effectiever te mennen. Daarom werd het paardenbit geïntroduceerd. Dit uitrustingsstuk gaf ruiters veel meer controle over de bewegingen van hun rijdieren. Rond het eerste millennium voor Christus, verspreidde het zich over heel Azië.

Dierenwelzijn: ook in de bronstijd

Er zat echter ook een nadeel aan deze bronzen en ijzeren bitten. Met de achterste tanden bijten op deze harde stukken metaal, kon voor de paarden behoorlijk veel pijn veroorzaken. Volgens Taylor begonnen de nomaden daarom bepaalde tanden bij hun paarden te trekken. Hoewel ze de geavanceerde apparatuur van de huidige dierenartsen misten, voerden ze deze operaties opmerkelijk effectief uit. Hierdoor konden ze de bitten blijven gebruiken, zonder voor de gezondheid van hun dieren te hoeven vrezen. Dierenwelzijn werd 3.000 jaar geleden dus ook al aan de orde gesteld.

Bron:

• Max Planck Institute for the Science of Human History

Foto:

• Gyula Péter [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons