Uit een recente koolstofanalyse blijkt dat de alleroudste Koranfragmenten, die in het bezit zijn van de Universitaire Bibliotheken Leiden, uit de tweede helft van de zevende eeuw stammen. De fragmenten zijn daarmee zo´n 30 tot 70 jaar na de dood van de profeet Mohammed geschreven. Dit sluit aan bij de officiële islamitische leer.

Papyrusfragment ouder dan gedacht

Op de Koranfragmenten, die bestaan uit papyrus en perkament, staat geen datering. Door het type tekst, het Arabische schrift Hidiazi, was al wel duidelijk dat de Leidse fragmenten zeer oud moesten zijn. Onderzoekers schatten aanvankelijk dat de fragmenten rond 770 tot 830 n.Chr. werden geschreven. Uit het nieuwe onderzoek blijkt echter dat ze ouder zijn: daterend uit de periode tussen 650 en 715 n.Chr.

Opschriftstelling tijdens kalifaat Uthman

Volgens de islamitische leer is de Koran voor het eerst op schrift gesteld tijdens het kalifaat van Uthman, in de periode 644 tot 656. De datering van de Leidse Koranfragmenten sluit hier vrij goed op aan. Sceptici menen echter dat de canonieke tekst van de Koran pas na lange tijd is vastgesteld, in de negende eeuw of later.

Extra investering in de fragmenten

De koolstofanalyse kan organische materialen zeer nauwkeurig dateren door het meten van het gehalte aan koolstof-14-isotopen. Deze methode is relatief kostbaar en vergt veel van de specialisten die in speciale laboratoria de analyse uitvoeren. Naast de koolstofanalyse besloten de Universitaire Bibliotheken Leiden ook de fysieke conditie van het oude perkament te verbeteren. Conserveringsexpert Karin Scheper heeft het materiaal daarom gestabiliseerd en de fragiele randen versterkt met nieuw perkament.

Groot onderzoek naar vroege tekstgeschiedenis Koran

Het onderzoek naar de Leidse Koranfragmenten is onderdeel van een grootschalig internationaal onderzoek naar de vroege tekstgeschiedenis van de Koran. Het internationale Coranica-project, aanvankelijk gestart in Duitsland en Frankrijk, betreft niet alleen de tekst, maar ook de fysieke fragmenten.

Tentoonstelling

Een van de perkamenten fragmenten is dit najaar te zien op de tentoonstelling ‘Heilige Boeken – Heilige Plaatsen. Jodendom, Christendom, Islam’, in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen. Meer informatie vindt u op www.consciencebibliotheek.be.