De rotstekening met illustratie
Peter Veth en de Balanggarra Aboriginal Corporation. Illustratie: Pauline Heaney
Oudste intacte rotstekening in Australië gedateerd met behulp van wespennest
In Kimberley in het noordwesten van Australië is een levensgrote rotstekening van een kangoeroe gedateerd. De tekening blijkt tussen de 17.100 en 17.500 jaar oud te zijn. Hiermee is hij de oudste intacte rotstekening van Australië. Sinds de jaren 90 is de tekening al bekend bij onderzoekers, maar omdat het moeilijk was om te bepalen wanneer kleurstof precies is aangebracht op een rotswand, was de leeftijd van de tekening tot nu toe onbekend.
Archeoloog Damien Finch van de Universiteit van Melbourne en zijn team bedachten daarom een slimme oplossing om de tekening toch te kunnen dateren. In de regio komen namelijk wespennesten voor, die soms tot wel tienduizenden jaren bewoond worden door dezelfde wespensoort. Deze nesten bevatten organisch materiaal dat wél gedateerd kan worden, met behulp van een koolstofdatering. Soms zijn de wespennesten gebouwd op de rotstekeningen, en soms zijn er restanten van deze nesten terug te vinden onder de tekeningen. Overlappende nesten geven dan een maximumleeftijd, terwijl de onderliggende resten een minimumleeftijd voor de tekening geven. Zo zijn de onderzoekers dus gekomen tot een leeftijd tussen de 17.100 en 17.500 jaar oud.
Met deze techniek zijn nog eens vijftien andere tekeningen gedateerd in de regio, waarin onder andere een slang, een reptielachtig beest en andere kangoeroes afgebeeld zijn. Alle tekeningen zijn aangebracht met een oker pigment.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
De wereld van 600 meer dan generaties geleden
De Naturalistische periode (ca. 17.000 tot 12.000 jaar geleden), zo genoemd vanwege het feit dat dieren toen meestal het onderwerp van de tekeningen waren, gaat dus terug tot een tijd waarin de zeespiegel veel lager lag dan vandaag de dag. De kust van Kimberley lag toen ruim 300 kilometer verder van de rotstekening dan nu het geval is. Ongeveer 17.000 jaar geleden begon het klimaat in Australië echter geleidelijk aan te veranderen, gedurende een periode van 5.000 jaar. Toen het klimaat veranderde, veranderde ook de stijl van de rotstekeningen. Ca. 12.000 jaar geleden werden menselijke figuren steeds vaker het onderwerp, in een tekenstijl die bekend staat als de Gwion Gwionstijl.
Nog oudere kunst?
Archeoloog Sven Ouzman van de Universiteit van Westelijk Australië deed ook aan het onderzoek mee en liet in een verklaring weten “Dit iconische kangoeroebeeld vertoont gelijkenis met rotstekeningen in Zuidoost-Azië, die gedateerd zijn van meer dan 40.000 jaar geleden. Dit suggereert een culturele link en doet vermoeden dat er nog oudere rotstekenkunst is in Australië.” De archeologen achten het dan ook zeer onwaarschijnlijk dat ze daadwerkelijk de oudste tekening hebben gevonden, aangezien ze slechts een klein deel van de tekeningen in de regio onderzocht hebben.
Bron: Pursuit.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
