Millenniaoud keramiek levert bewijs voor artistieke cultuur
Keramisch materiaal dat in 2001 aan de kust van de Adriatische Zee werd gevonden blijkt te bewijzen dat er een tot nu toe onbekende artistieke cultuur bestond tijdens de laatste IJstijd, ruim 17.500 jaar geleden. Dat is duizenden jaren voordat pottenbakkerij door de meeste culturen algemeen werd geïntroduceerd.
Er werden 36 keramische fragmenten gevonden, veel ervan afgebroken stukken van gemodelleerde dieren. Ze werden ontdekt in de kalkstenen grot Vela Spila op kust van het eiland Korčula in Kroatië. Volgens de archeologen werd het keramiek geproduceerd door een artistieke cultuur die ruim 2.500 in stand werd gehouden, totdat deze om tot nog toe onbekende redenen verdween.
De vondst kan leiden tot een aanpassing van de theorie van wanneer pottenbakkerij werd uitgevonden. Volgens historische bronnen kwam de vaardigheid bij de meeste prehistorische culturen namelijk 10.000 jaar geleden op, enkele duizenden jaren later dan bij deze nieuwe cultuur in hedendaags Kroatië. De technologie zou dus zijn uitgevonden, verloren zijn gegaan en vervolgens opnieuw zijn uitgevonden. Ook kan op basis van de 17.500 jaar oude fragmenten vastgesteld worden dat het keramiek indertijd meer artistiek dan functioneel was.
Eerste bewijs
De fragmenten worden sinds 2010 geanalyseerd door onderzoekers aan de universiteit van Cambridge. In hun verslag vermelden ze dat er op andere sites wel eens oudere keramische fragmenten zijn gevonden, en dat de vondsten in Kroatië erop duiden dat de kunst ook hier opnieuw werd uitgevonden. “Het lijkt erop dat de keramische kunst werd ontwikkeld zonder enige kennis van wat ervoor bestond,” aldus Preston Miracle van de universiteit van Cambridge. Ook zegt Miracle dat de vondsten bij Vela Spila het “eerste bewijs is van prehistorische keramische kunst aan het einde van de laatste IJstijd”.
Er worden al sinds 1951 opgravingen uitgevoerd in Vela Spila. Vondsten die er gedaan zijn duiden aan dat het gebied 20.000 jaar geleden al werd bewoond. Ook werden er vondsten gedaan die wijzen op bewoning in de Bronstijd, zo’n 3.000 jaar terug. De 36 fragmenten behoorden toe aan de Epigravettian cultuur, die volgens datering tussen 17.500 en 15.000 jaar geleden bestond.
Het verslag van het onderzoek staat gepubliceerd op de wetenschapssite PLoS ONE.
