Tot voor kort werd aangenomen dat Anna Maria Louisa de’Medici (1667-1743), de laatste overlevende van het roemruchte Italiaanse geslacht de’Medici, was overleden aan de gevolgen van syfilis. Recent onderzoek aan de hand van haar opgegraven stoffelijk overschot duidt er echter op dat de ware doodsoorzaak hoogstwaarschijnlijk van een andere aard was.

Samenwerking tussen de Universiteit van Florence en het Reiss Engelhorn Museum in het Duitse Mannheim leidde in oktober 2012 tot de opgraving van het lichaam van Anna Maria Louisa de’Medici. Het onderzoeksteam maakte een driedimensionale scan van het skelet, aan de hand waarvan zij vervolgens een nauwkeurige replica maakten. Hoewel het lichaam na een week weer werd herbegraven, eigenden de onderzoekers zich nog wel een stukje bot toe voor verder onderzoek.

Beginfase

Biologisch antropoloog Albert Zink van de Europese Academie te Bolzano beweert dat er op basis van de scan en het botonderzoek geen reden is om aan te nemen dat Anna Maria Louisa leed aan syfilis in een vergevorderd stadium. In dat geval zou de schedel enigszins vervormd zijn en hadden de botten sporen van uitgroei vertoond, wat allebei niet het geval is. Toch sluit Zink niet uit dat de ziekte zich mogelijk in een beginfase bevond, want ook een prille vorm van syfilis kan in sommige gevallen fatale gevolgen hebben.

DNA-analyse

Sommige historische bronnen vermelden dat Anna Maria Louisa de’Medici naast syfilis waarschijnlijk ook aan borstkanker leed, maar hier is eveneens nog geen bewijs voor gevonden. Zink richt zich naast het botonderzoek nu op een DNA-analyse van monsters afkomstig uit een pot waarin naar alle waarschijnlijkheid ingewanden van Anna Maria Louisa zaten. Deze waren, conform de Medici-traditie, afzonderlijk van het lichaam begraven. Als het daadwerkelijk om haar ingewanden gaat, is nauwkeuriger DNA-onderzoek mogelijk in het streven de ware doodsoorzaak met zekerheid vast te kunnen stellen.

Familie de’Medici

De familie de’Medici regeerde van de 15e eeuw tot halverwege de 18e eeuw over Florence en bracht bovendien vier pausen voort. In 1966 werden de graftombes van de familie in Florence nog beschadigd door grote hoeveelheden water en modder, als gevolg van ernstige overstromingen. Anna Maria Louisa’s skelet werd echter vrijwel intact aangetroffen bij de opgraving. Op zondag 17 februari opende het Reiss Engelhorn Museum een tentoonstelling ‘The Medici, people, power and passion’ over de kunsthistorische en wetenschappelijke achtergrond van de familie de’Medici.