Een Griekse en Etruskische helm
Archeologico di Velia
Griekse en Etruskische helm uit zesde eeuw v.Chr. ontdekt
Een archeologische opgraving in het Archeologische Park van Elea heeft de vondst van twee helmen opgeleverd, een Etruskische en een Griekse. Daarnaast troffen archeologen overblijfselen van een tempel aan. Volgens de archeologen stammen zowel de helmen als de tempel uit de zesde eeuw voor Christus. Om preciezer te zijn: de periode direct na de Slag bij Alalia, die ergens tussen 541 en 535 v.Chr. plaatsvond. Tijdens deze zeeslag versloegen Phocaeische Grieken een gecombineerde Etruskische en Carthaagse zeevloot. Vermoedelijk begroeven de Grieken na deze strijd de helmen als offer aan de godin Athene.
Geschiedenis van Elea
Elea (in het zuiden van Italië) werd gesticht rond 540 v.Chr. door Griekse vluchtelingen uit Phocaea, een stad aan de westkust van het huidige Turkije. Zij waren op de vlucht geslagen voor de legers van de Perzische koning Cyrus de Grote, die Phocaea in 546 v.Chr. veroverde. Elea zou onder andere bekend komen te staan als geboorteplaats van de filosofen Parmenides, Melissus en Zeno. Rond 90 v.Chr. werd de stad ingelijfd bij het Romeinse Rijk, waarna de nederzetting bewoond zou blijven tot de vijfde eeuw n.Chr. Tegenwoordig vormen de ruïnes van Elea het Archeologische Park van Elea (Parco Archeologico di Velia), een toeristische trekpleister.
De ligging van Elea
NordNordWest via Wikimedia Commons.
Wat is er gevonden?
De opgraving vond plaats op de Akropolis van Elea. Tijdens het onderzoek troffen de archeologen restanten aan van een rechthoekig gebouw, van 18 bij 7 meter. Dit gebouw bleek op een vergelijkbare manier gebouwd te zijn als eerder ontdekte huizen uit de Archaïsche periode (± 800 tot 480 v.Chr.) langs de helling van de Akropolis. In het gebouw werd een groot aantal ijzeren en keramieken fragmenten gevonden, afkomstig van wapens, harnassen, bekers en vazen. Verschillende van deze vaasscherven bleken bovendien de inscriptie ‘IRE’ (heilig) te bevatten. Ook werden hier de twee helmen ontdekt: een Griekse Chalcidische helm en een Etruskische helm van het type Negau.
-
Parco Archeologico di Velia.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
-
Parco Archeologico di Velia
“De archeologische vondsten op de Akropolis van Elea suggereren dat het een heilige plek was”, aldus Massimo Osanna, directeur van het Archeologische Park van Elea. “Naar alle waarschijnlijkheid zijn de vondsten in het gebouw als offer aan de godin Athene aangeboden, na de Slag bij Alalia.”
Een potscherf met de inscriptie 'IRE' (heilig
Parco Archeologico di Velia
Slag bij Alalia
Tijdens de Slag bij Alalia vochten Phocaeische Grieken het uit met een geallieerde vloot van de Etrusken en Carthagers. Griekse kolonisten waren al sinds 600 v.Chr. een doorn in het oog van het handelsrijk van de Noord-Afrikaanse stad Carthago, die de nieuwe Griekse stadstaten in Zuid-Italië, Sicilië, Corsica en het huidige Zuid-Frankrijk als ongewenste concurrentie zag. Ook de Etrusken in het huidige Toscane zagen de komst van nieuwe Grieken als bedreiging. Toen Grieken de handelsschepen van de Carthagers en Etrusken begonnen te plunderen, besloten de twee laatstgenoemden de handen ineen te slaan om een einde te maken aan deze piraterij. Het leidde tot een zeeslag bij de Alalia, een Griekse stad op Corsica die rond 562 v.Chr. gesticht was door Phocaeische Grieken. Tijdens de slag versloeg een vloot van waarschijnlijk ca. 60 Phocaeïsche schepen een tweemaal zo grote vloot van de Carthagers en Etrusken. Wel zouden de Grieken een groot deel van hun eigen vloot verloren zijn, waardoor ze Corsica alsnog moesten ontvluchten.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
De locatie van de Slag bij Alalia staat op deze kaart als verlies aangegeven, omdat de Grieken het eiland na hun overwinning alsnog moesten ontvluchten
Maglorbd via Wikimedia Commons.
Nieuwe theorie
Na afloop van de slag zijn enkele soldaten teruggekeerd naar Elea, waar ze de helmen in een tempel aan Athene offerden, althans zo luidt de theorie van Osanna. "De structuur van deze vermoedelijke tempel dateert uit 540 - 530 v. Chr. de jaren direct na de Slag bij Alalia. Het is daarom goed mogelijk dat de Phocaeërs van Alalia hierheen kwamen en onmiddellijk na hun aankomst de stad groot begonnen te brengen”, aldus Osanna. “Nadat ze wat land van de lokale bevolking hadden opgekocht, vestigden ze zich hier en hervatten ze de bloeiende handel waar ze om bekend stonden. Om godin Athene gunstig te stemmen brachten ze offers van wapens die ze tijdens de epische strijd op zee van de vijand weggerukt hadden.”
Overblijfselen van de Griekse tempel
Parco Archeologico di Velia
Verder onderzoek
Om te bepalen of Osanna’s theorie klopt, is verder onderzoek nodig. Eerst moeten beide helmen nog schoon gemaakt worden. De archeologen hopen hierna inscripties op de helmen terug te kunnen vinden, die vaak worden aangetroffen in wapenrustingen uit de oudheid. Hiermee zal wellicht een preciezere herkomst van de helmen achterhaald kunnen worden.
Bronnen: Archeologische Park van Elea, Wikipedia.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
