Een sinaasappel op reis: de archeologische resten van citrusvruchten
Onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv hebben de verspreiding van de citrusvrucht over de wereld in kaart gebracht. Voor hun onderzoek bekeken de wetenschappers onder andere teksten, munten, muurschilderingen en fossiel stuifmeel. Het artikel verscheen in het juni-nummer van HortScience (American Society for Horticultural Science).
Citrusvruchten als luxe in de oudheid
Citrusvruchten komen van oorsprong uit Zuidoost Azië. Er zijn aanwijzingen dat ze tweeduizend jaar voor Christus al gecultiveerd werden. Overblijfselen van een citrusvrucht in een 2500 jaar oude Perzische tuin in Jerusalem bewijzen dat de vrucht toen al bekend was in de Levant. Waarschijnlijk waren ze, net als later in Rome, vooral een eliteproduct. De vroegste resten van citrusvruchten die archeologen in het Romeinse gebied hebben gevonden dateren uit de eerste eeuw voor Christus. Vanwege de fijne geur, smaak, zeldzaamheid en veronderstelde geneeskracht waren ze een statussymbool voor rijke mensen. Zo’n 400 jaar later werd na de citroen en de sukadecitroen, ook de limoen geïntroduceerd in het Mediterrane gebied.
Spaanse sinaasappels en verdere verspreiding
Pas in de tiende eeuw maakte men in (West-) Europa kennis met de zure sinaasappel en de pompelmoes. Deze werden waarschijnlijk meegenomen door moslims die via het Iberisch schiereiland en Sicilië in contact stonden met het vasteland. Met dank aan verbeterde irrigatie werden sinaasappels op grote schaal verbouwd in Spanje. Door de schaal van de productie waren de vruchten beschikbaar voor grotere groepen mensen. Christoffel Columbus nam zaden ervan mee op zijn reizen, waardoor de vruchten ook in Amerika terecht kwamen. Het duurde nog tot de negentiende eeuw voordat de mandarijn zijn intrede deed in Europa. Tussen de introductie in Zuid-Europa van de citroen en de mandarijn zat dus bijna tweeduizend jaar.
Bronnen:
https://www.livescience.com/59896-ancient-citrus-trade-routes.html
Calabrese, F. (2002) ‘Origin and history.’ In: Dugo, Giovanni & Di Giacomo, Angelo (eds.) Citrus. (Taylor & Francis.)
Afbeelding:
צילום:ד"ר אבישי טייכר [CC BY 2.5 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.5)], via Wikimedia Commons