Dankzij aanhoudende droogte is het antieke Spaanse monument Dolmen de Guadalperal - ook bekend als de “Spaanse Stonehenge” - volledig zichtbaar geworden. Het monument, bestaande uit circa 100 rechtopstaande stenen, lag de afgelopen 50 jaar verborgen onder het oppervlak van een West-Spaans stuwmeer.

Dolmen de Guadalperal werd in de jaren ‘20 van de vorige eeuw in kaart gebracht door de Duitse archeoloog Hugo Obermaier. Het duurde echter nog vier decennia voordat Obermaiers paper gepubliceerd werd. In de tussenliggende jaren werd het antieke monument door de Spaanse regering met rust gelaten, totdat Madrid in 1963 overging tot de aanleg van het Valdecañasreservoir. Als gevolg verdween het 7000-jaar oude bouwwerk onder het wateroppervlak van het bijbehorende stuwmeer. Sindsdien is de archeologische site slechts sporadisch en gedeeltelijk zichtbaar geweest bij een laag waterpeil.

Religieuze begraafplaats

Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat het Guadalperalcomplex in de prehistorie fungeerde als tempel en begraafplaats. Archeologen wijzen erop dat het complex destijds een overdekt gebedshuis ter ere van de zon was, waarin lokale bewoners konden worden begraven onder het stralende zonlicht. Bezoekers betraden de tempel via een rijkversierde gang, waarna zij toegang kregen tot een kamer met een diameter van zo’n vijf meter. De overledenen werden waarschijnlijk begraven in deze centrale hal.

Kans op behoud

De droogte in het Valdecañasreservoir is naar alle waarschijnlijkheid van korte duur. Hierom hopen lokale wetenschappers van de mogelijkheid gebruik te maken om het unieke monument permanent naar hogergelegen grond te verplaatsen. Onderzoekers waarschuwen dat het oplopende waterpeil de tempel op korte termijn andermaal kan doen overstromen. De poreuze stenen van Dolmen de Guadalperal hebben veel geleden door de slijtage van het water in het meer. Hierom betogen archeologen dat het van belang is om met spoed te handelen. Gebeurt dit niet, zo opperen zij, dan loopt de lokale regering het risico dat de “Spaanse Stonehenge” opnieuw voor vijftig jaar onder het wateroppervlak verdwijnt.

Bronnen:

• All That's Interesting. "Drought Uncovers ‘Spanish Stonehenge’ Hidden Underwater For Decades"
• Scientias. "Enorme droogte onthult duizenden jaren oude spaanse stonehenge"

Afbeelding:

• Dolmen de Guadalperal is volledig zichtbaar gemaakt door de aanhoudende droogte. Bron: Pleonr [CC BY-SA 4.0] via Wikimedia.