In het zuiden van Italië hebben archeologen de resten van een stenen muur ontdekt uit de Romeinse tijd. Het bouwwerk was volgens de onderzoekers neergezet om de rebellenleider en voormalig gladiator Spartacus en zijn leger in te sluiten. De muur stamt waarschijnlijk uit 71 v.Chr. en is opgericht door de Romeinse generaal Crassus, die het tegen Spartacus opnam in de Derde Slavenoorlog (73. – 71 v.Chr.).

Tekst: Thomas van Roijen

Het gebruik van een aarden wal of stenen muur met daarnaast een greppel, is een bekend verdedigingsmechanisme dat werd toegepast door Romeinse legionairs

Paolo Visona.

Sporen van veldslag tussen Spartacus en Romeinen

De vondst werd gedaan in een bos op het Zuid-Italiaanse schiereiland Calabrië. De muur is bijna 3 kilometer lang en is begroeid met een dikke laag mos. Na bodemonderzoek achterhaalden de archeologen dat er ooit een diepe greppel parallel liep aan de muur. Het gebruik van een aarden wal of stenen muur met daarnaast een greppel, is een bekend verdedigingsmechanisme dat werd toegepast door Romeinse legionairs. De aanwezigheid van vernielde wapens zoals metalen speerpunten, zwaardgevesten en -lemmeten, wijzen volgens de archeologen bovendien op een veldslag waarbij Spartacus en zijn leger door de Romeinse linie trachtten te breken.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

De muur van generaal Crassus

De archeologen gaan ervan uit dat het bouwwerk onderdeel was van een groot netwerk van greppels en muren dat het onderste deel van Rhegium (zoals Calabrië toen werd genoemd) afsloot van de rest van Italië. De Romeinse generaal Crassus liet het 60 kilometer lange verdedigingswerk in 71. v.Chr. bouwen, tijdens het laatste jaar van de Derde Slavenoorlog. Volgens bronnen uit de Romeinse tijd wist Spartacus tijdens een nachtelijke storm met een leger van 30.000 slaven door de blokkade te breken.

Spartacus en de Derde Slavenoorlog

De Derde Slavenoorlog ontstond nadat Spartacus met ongeveer 70 gladiatoren uitbrak uit een gladiatorenschool in Capua in 73. v.Chr. De Thracische Spartacus werd al snel leider van de groep en vulde zijn troepen aan met andere ontsnapte slaven en ontevreden vrijgelatenen. Het opstandige slavenleger versloeg in de komende twee jaar verschillende Romeinse milities en legereenheden die de opstand trachtten neer te slaan. Op hun tocht door Zuid-Italië bevrijdden de rebellen nog meer slaven, waardoor het leger aanzwol tot bijna 100.000 manschappen.

Spartacus probeerde naar het noorden te trekken om de Alpen over te steken en de vrijheid te bereiken buiten het Romeinse grondgebied. Uiteindelijk keerde hij terug naar Zuid-Italië, mogelijk om meer rebellen te verzamelen of omdat de Alpen een te lastige barrière vormden. In het huidige Calabrië wist generaal Crassus het leger van Spartacus te dwingen tot een defensieve positie.

Spartacus brak met zijn geslonken troepenmacht van 30.000 rebellen door de defensieve linie van de Romeinen en slaagde er tijdelijk in om zijn leger naar vrijheid te leiden. Tijdens de beslissende Slag van de Silarius (de huidige rivier de Sele) van 71. v.Chr., werden Spartacus en zijn leger verslagen. Hoewel het lichaam van de rebellenleider nooit is geïdentificeerd, is het waarschijnlijk dat Spartacus sneuvelde tijdens de slag.