Het is runoloog Jonas Nordby van de Universiteit van Oslo gelukt om een tekst die in de 11e of 12e eeuw door een Viking op een stuk hout is gekerfd, te ontcijferen. De woorden zijn geschreven in het Jötunvillur, een variant van het runenschrift van de Vikingen. Een 900 jaar oude romantische tekst kwam aan het licht.

Runenschrift

Het runenschrift is het oudste bekende schrift dat in Noord-Europa werd gebruikt. Vooral in Scandinavië en op de Britse eilanden werden verschillende vormen van het schrift gebruikt tussen de 3e en 16e eeuw. Het alfabet bestaat uit letters van strepen en rechte vormen, zodat mensen een tekst snel in steen of hout konden kerven.  Er zijn veel vormen van het runenschrift. Sommige daarvan zijn al ontcijferd terwijl andere nog een mysterie voor wetenschappers zijn. Het Jötunvillur lijkt nu te zijn opgelost.

Noorse puzzels

Nordby kon de Jötunvillur-code kraken doordat twee Noormannen uit Bergen in het jaar 1200 hun namen, Sigurd en Lavrans, zowel in het originele runenschrift, als in de Jötunvillur-code op een stuk hout hadden geschreven. Bij het Jötunvillur moet iedere letter worden vervangen door de laatste letter waarmee de betreffende letter uitgesproken wordt. Zo wordt de ‘f’ in het runenschrift uitgesproken als ‘fe’, dus in het Jötunvillur is de ‘f’ een ‘e’. De letter ‘k’ wordt uitgesproken als ‘kaun’, en daarom staat de ‘k’ in de codetaal voor een ‘n’. De Viking die verantwoordelijk is voor deze hoofdbreker schreef een persoonlijke tekst. ‘Kus me’, blijkt er in het object gegraveerd te zijn.

Short Message Service

Jonas Nordby verwacht niet veel gevoelige teksten aan te treffen op de tachtig andere objecten die gevonden zijn met inscripties in het Jötunvillur. De meeste Vikingen schreven korte en alledaagse berichten. Wel hoopt de wetenschapper dat door middel van de ontdekking meer runenschriften ontrafeld kunnen worden.