Thomas van Roijen
Een team van archeologen heeft een bijzonder graf gevonden in het noordwesten van Peru. In de 3.000 jaar oude tombe troffen ze de resten aan van een religieus leider die naast ritueel aardewerk was begraven. De vondst is gedaan in Pacopampa, een belangrijk plaats in de Noord-Peruaanse hooglanden, waar sinds 1.200 v.Chr. mensen samenkwamen om ceremonies uit te voeren. Eerder werden daar al de graven van drie priesteressen en drie edellieden opgegraven. De nieuwe vondst brengt ons een stap dichter bij het ontrafelen van de mysterieuze cultuur van Pacopampa, waar we momenteel nog weinig vanaf weten.

In het graf werd ritueel aardewerk gevonden

Ministerio de Cultura

Bewijs voor rangen en standen

Volgens de archeologen was de man in het graf een van de eerste priesters in de Andes die met offers was begraven. Zo vonden de onderzoekers vlak naast het ronde graf kleine keramieken potten, een gegraveerde botten spatel en twee zegels met een jaguar en een mensachtig gezicht erop. De zegels werden gebruikt om stempels te drukken op het lichaam van de priester, wiens huid waarschijnlijk was geverfd. Samen met de andere kostbare offers wijst het geverfde lichaam er volgens de archeologen op dat de man tot de elite behoorde en een bestuurlijke rol had. Hiermee bewijst de vondst dat er al hiërarchische samenlevingen tot stand waren gekomen in Peru, voordat invloedrijke Andesculturen zoals de Chavíncultuur zich 3.000 jaar geleden verspreidden.

De zegels uit het graf.

Ministerio de Cultura

Ceremonies en rituelen in Pacopampa

De heuvel Pacopampa ligt op een hoogte van 2500 meter en werd rond 1200 v.Chr. voor het eerst in gebruik genomen. De ceremoniële verzameling van gebouwen maakte deel uit van een nederzetting die zich over verschillende aaneengesloten heuvels verspreidde en kreeg er zeker tot 500 v.Chr. nieuwe bouwwerken bij. Op de heuvel zijn onder andere trappen, tempels, binnenplaatsen, zuilenrijen en sculpturen opgegraven. Naast feesten en grote religieuze ceremonies werd de heuvel gebruikt voor het begraven van belangrijke personen, zoals de religieuze leider.

Het graf van de vooraanstaande priester is echter niet de enige bijzondere vondst in Pacopampa. Zo werd in 2009 een spectaculaire vondst gedaan van een tombe uit 750.v.Chr. van een edelvrouw. De vrouw behoorde waarschijnlijk tot de besturende elite van de stad, aangezien ze was begraven voor de hoofdtempel van het complex. De schedel van de vrouw was kunstmatig aangepast om haar gezicht te verbreden. Schedelaanpassingen werden in sommige Amerikaanse culturen vanaf de geboorte toegepast en gaven blijk van een hoge sociale status.

Ook werd er in 2012 een perfect bewaarde tombe uit omstreeks 600 v.Chr. gevonden, waarin twee priesteressen lagen begraven met kostbare voorwerpen van goud, zilver en edelsteen. Daarnaast lag er in het graf een schaal met een reliëf van de San Pedro-cactus erop, een plant die vanwege zijn psychoactieve bestanddelen tot op heden wordt gebruikt in sjamanistische rituelen. Zowel het graf van de edelvrouw en de tombe van de twee priesteressen, werden in gebruik genomen tijdens de aanleg van de omliggende gebouwen. Volgens archeologen wijst dit erop dat de graven spirituele krachten zouden verlenen aan de naastgelegen gebouwen.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!

Eerder gingen archeologen en historici ervan uit dat beschavingen in Peru voor het jaar 0 geen ongelijkheid en hiërarchie kenden. Vondsten zoals in Pacopampa laten echter zien dat sommige mensen weldegelijk een hogere rang of stand hadden en tot een elite behoorden. De tombes waren namelijk versierd met offers en sierraden en waren op belangrijke plekken gegraven in Pacopampa. In het geval van Pacopampa had de elite bovendien een belangrijke religieuze rol, waardoor die ook nog eens dichter bij de goden stond. De recente opgraving van de vooraanstaande priester, die tot die elite behoorde, geeft ons hopelijk meer inzicht in de vroege beschavingen en culturen van Peru.