Op vrijdag 12 oktober was de opening van de tentoonstelling Het Egypte van Hollywood van het Rijksmuseum van Oudheden en Archeologie Online was erbij!  Wij duiken deze avond in de filmhistorie: Wat is nou écht Egyptisch in films, en wat is verzonnen door de filmmakers?

De opening vindt natuurlijk plaats in een bioscoop, en wel in de Trianon in Leiden. Met een bak popcorn op schoot kijken we naar ruim driehonderd Powerpoint dia’s met covers van films met Egyptische thema’s uit de afgelopen honderd jaar. De zaal zit al goed vol voor Wim Weijland, directeur van het Rijksmuseum van Oudheden, de avond opent.

Exotische cultuur

Na het welkomstwoord betreedt egyptoloog en gastconservator Hans van den Berg het podium. Met laaiend enthousiasme vertelt hij ons het verloop van zijn carrière, wat ook de jarenlange aanloop voor deze tentoonstelling blijkt te zijn. Volgens Van den Berg was het dilemma in zijn studiekeuze, Egyptologie of de filmacademie, dan ook het startpunt van de tentoonstelling.

Van den Berg neemt ons mee in zijn zoektocht naar films die Egyptische thema’s aanwenden om de pracht en praal van de Egyptische cultuur te tonen. Die cultuur wordt in films vooral geportretteerd in de vorm van enorme zalen - die doorgaans architecturaal onmogelijk zijn wegens het ontbreken van zuilen om het plafond te ondersteunen -, exotische kostuums en natuurlijk de herrezen mummie.

Een vermakelijk voorbeeld van de behoefte van filmmakers om de Egyptische monumenten behapbaar te maken in films, is een fragment uit de James Bond film The Spy Who Loved Me. Hierin zien we Roger Moore binnen enkele minuten van het dorp Karnak naar het archeologisch complex Aboe Simpel afreizen, alsof het op loopafstand ligt. In werkelijkheid liggen de twee locaties ruim 500 kilometer van elkaar af.

Nauwkeurigheid en slordigheid

Na afloop verplaatsen we ons naar het Rijkmuseum van Oudheden, gelegen aan de eeuwenoude Leidse gracht Rapenburg. De tentoonstelling is opgedeeld in twee zalen: één met vondsten uit het Oude Egypte en hoe deze werden nagebootst in oude films als Cleopatra uit 1963, en de ander met voorwerpen uit moderne Hollywoodfilms die geïnspireerd zijn op de oude Egyptische cultuur.

In de eerste zaal zien we prachtige vondsten zoals de stof die werd gebruikt voor Egyptische jurken. Voorbeelden van Egyptische jurken die door filmmakers door de jaren heen zijn gebruikt vormen hier een duidelijk contrast. Ook bij andere vondsten en reproducties is dat contrast goed te zien. Zo zijn de details in een Egyptisch hoofddeksel zeer goed  overgenomen in de film Cleopatra uit 1934, maar zie je de slordigheid van een filmmaker met een sieradendoos uit de film van 1963. Op de doos staat namelijk de naam van Amenhotep III, een farao die dertien eeuwen voor Cleopatra leefde.

De tweede zaal is een ware lust v oor het oog voor mensen die van zowel films als het oude Egypte houden. Zo kun je de zweep van Harrison Ford uit Indiana Jones zien, het Boek van de Doden uit The Mummy en het enorme masker van het ruimtewezen Ra in de Amerikaanse sciencefictionfilm Stargate. Tussen de voorwerpen door staan vondsten uit Egypte opgesteld, onder meer een echte mummie, om te tonen hoe ver sommige filmmakers gaan om films en personages aantrekkelijk te maken.

Het Egypte van Hollywood

De tentoonstelling Het Egypte van Hollywood is zonder twijfel één van de meest ambitieuze en succesvolle tentoonstellingen van het Rijksmuseum van Oudheden. Heeft u altijd al eens een bezoek aan het museum willen maken, dan is nu de tijd. Maar ook voor mensen die al meermaals het RMO hebben bezocht, is deze tentoonstelling zeker het bezoeken waard.

Het Egypte van Hollywood is op 13 oktober van start gegaan en loopt t/m 17 maart 2013. Voor meer informatie over de tentoonstelling, bezoek de website van het RMO. Belangrijk: voor bezoekers vanaf 18 jaar geldt een toeslag van €2 op de reguliere toegangsprijs van het museum. Deze toeslag geldt niet bij herhalingsbezoek, dus bewaar uw toeslagkaartje!

Voor kinderen is er natuurlijk ook een expo in het kader van de tentoonstelling. Kijk daarvoor hier. Zoals altijd verzorgt het RMO ook extra activiteiten omtrent de tentoonstelling. Kijk hier voor de activiteiten die u de komende maanden kunt bezoeken.