Het aardige van het museum is dat er met enige regelmaat mensen binnenlopen met een expertise over de meest onverwachte aspecten. En dat was zeker het geval tijdens de expositie over handel en scheepvaart in de vroege middeleeuwen die de afgelopen maanden in Museum Dorestad te zien was. Dat trok nogal wat scheepsvolk. Mannen met baarden, zullen we maar zeggen. De één had ervaring met navigatie in het waddengebied, de ander wist alles van tuigage. Die kon je midden in de nacht wakker maken voor platte knopen, kikkersteken, vissersknopen, noem maar op.

Drijfsels

Zo stapte ook Frank Bos het museum binnen en onderwees mij over vlotten en andere zaken die hij 'drijfsels' noemt. Daar weet hij dan ook ontzettend veel van. Hij had begrepen dat er vele duizenden boomstammen in de havenwerken van Dorestad waren verwerkt. Daarom wilde hij graag weten hoe die op de plaats van bestemming waren gekomen. Ik moest bekennen dat ik daar nooit zo over had nagedacht. Meestal hebben dat soort vragen van deskundige bezoekers een hoog retorisch gehalte, waarop ze dan zelf gelijk antwoord geven. Maar nu was dat niet zo, want over de vlotterij voor 1300 is eenvoudigweg erg weinig bekend.

Bootshaak

In het verlengde daarvan vroeg Frank waarvoor de hier afgebeelde haak, die uit de haven van Dorestad afkomstig is, diende. In de literatuur wordt dit een bootshaak of pikhaak genoemd. Het ijzeren beslagstuk zat aan een lange stok en werd – en wordt nog steeds – door schippers gebruikt om af te duwen of juist vast te houden, of om een drijvend voorwerp op te pikken. Normaal heeft het uiteinde voor die dubbele functie zowel een rechte pen als een klauw. Daar zijn er heel wat van gevonden en zo worden ze nog altijd gemaakt. Maar de haak zonder rechte pen kan heel goed hebben gediend om drijvende boomstammen te hanteren.

Bijzonder exemplaar

In tegenstelling tot de algemeen voorkomende bootshaken zijn er van dit soort haken maar enkele exemplaren uit Dorestad en Frankrijk bekend. We kunnen voor wat hun functie betreft dan ook beter naar vlottentransporten uit het meer recente verleden kijken. En dat is precies wat Frank nu doet.