De Nieuwe Kerk in Delft wordt bedreigd. Het nationale monument dreigt na een ingrijpende verbouwing een festiviteitenhal te worden voor zo’n 600 bezoekers. De kerkbanken verdwijnen, zo ook de kroonluchters. In en buiten de kerk zullen ruim 2000 skeletten van onze voorouders, jong en oud, arm en rijk, geruimd worden. Vrijwel alle stoffelijke resten zullen in een massagraf verdwijnen.

Belangrijke informatie

Onder en naast de kerk komt een enorme faciliteitenkelder van 550 m2, grondverzet: 4185 m3, dat zijn 418 vrachtwagens van 10 m3. Daardoor zal weer kostbare informatie over onze bevolking verloren gaan. Dit uitzonderlijke 500 jaar oude bodemarchief dreigt vernietigd te worden. Daarom is onderzoek zo belangrijk: DNA- en isotopenonderzoek bieden informatie over leeftijdsopbouw, geslacht, verwantschap, migratie (o.a. over de komst van Vlamingen eind 16e, begin 17e eeuw), voedselconsumptie, ziekten, leefomstandigheden en begrafenisrituelen, kortom: unieke informatie over onze stadgenoten die niet verloren mag gaan.

Verloren geschiedenis

Als het tegenzit komt dat onderzoek er niet of nauwelijks. We verliezen dan weer een deel van onze geschiedenis en daarmee een deel van onze identiteit. Daarom was er op 18 januari 2016 een rechtszaak van de Oudheidkundige Werkgemeenschap Delft (OWD) en de Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN) tegen het bestuur van de Protestantse Gemeente Delft en de Gemeente Delft.

Zitting

Beide partijen, enerzijds de gemeente Delft en de Protestantse Kerk en anderzijds AWN en Oudheidkundige werkgroep Delft (OWD), waren met een tiental belangstellenden aanwezig. Ieder aan een eigen kant van de zittingzaal, wat de verhoudingen wel enigszins tekent.
In de vragen van de rechtbank stonden twee zaken centraal: heeft de gemeente het archeologisch belang voldoende onderkend en afgewogen tegen de andere belangen en waarom zijn de alternatieven niet onderzocht en meegewogen.

Archeologisch onderzoek- financiële ruimte

De verdediging van de gemeente was dat zij zich louter gericht heeft op de belangenafweging bij de aangevraagde omgevingsvergunning. Het kunnen doorgaan van het plan woog voor de gemeente zwaar en bovendien vonden gemeente en kerkbestuur het nu voorgestelde archeologisch onderzoek voldoende. Namens AWN en OWD is daartegen ingebracht dat het archeologisch belang onvoldoende is benoemd en dus gewogen. Zie het advies van de eigen archeologische dienst van de gemeente en de expertadviezen. Daar heeft de gemeente geen inhoudelijke antwoorden op gegeven. De afweging lijkt alleen gestoeld te zijn op de financiële ruimte die de protestante kerk meende te kunnen bieden.

Uitspraak

Uitspraak is over 6 weken maar mogelijk ook later. Het goed wegen van alle argumenten zal tijd vragen, zo stelde de voorzitter van deze rechtszitting.
Die uitspraak is volgens ons van groot belang voor het archeologisch bestel. Deze gaat over de vraag hoe groot de eigen beslissingsruimte voor gemeenten is en welke mate van onderbouwing daarvoor is vereist. We wachten de uitspraak dan ook vol belangstelling af.