Tijdens de opstand in Libië tegen het regime van Moammar al-Kaddafi zijn er talloze kunstvoorwerpen gestolen uit een betonnen bankkluis in het centrum van Benghazi. De chaos op de straten van de Libische stad maakte het de schattenjagers mogelijk om ongezien de Nationale Commerciële Bank te betreden en een gat in de kluis te boren.

De schatten werden in twee grote houten kisten bewaard die in de kluis van de bank stonden. Erin lagen duizenden gouden en zilveren munten, juwelen en borstbeelden, waarvan sommige uit 600 voor Christus stammen. Ook lagen er oude verzen van de Koran, onderdelen van Griekse en Romeinse ruïnes en recentelijk ontdekte mummies uit het zuiden van Libië.

De roof

De kunstvoorwerpen lagen al vele jaren onaangeroerd in de kluis, ondanks de historische waarde. Hier kwam in februari verandering in, toen enkele regeringsgebouwen in de brand werden gestoken door antiregeringsbetogers. Wanneer de overval precies plaats heeft gevonden is niet bekend. Medewerkers van Interpol, de internationale politieorganisatie tegen criminaliteit, zijn echter meer geïnteresseerd in de daders. Eén ding weten ze al zeker: het was een klus van binnenuit.

Waarschijnlijk drongen de dieven ergens in maart de bank binnen vanaf het in brand gestoken bureau van de geheime dienst. Vervolgens zouden de criminelen vanaf de lobby een gat in de met staal verstevigde kluis hebben geboord. Dit gat was, volgens medewerkers van de bank, groot genoeg voor een klein persoon of een kind om door te kruipen.

Eenmaal in de kluis hebben de schattenjagers veel kluizen en kisten open geboord, gezaagd of geslagen. “Er was een grote, oude kluis en een kluis van normale grootte,” aldus Osama El-Ketaf, hoofd van de bank. “Ze zaagden door de scharnieren van één kluis, waarschijnlijk met een cirkelzaag. We vonden ook een verlengsnoer die van het gat naar het buurgebouw leidde.”

Verdachte omstandigheden

Sinds de overval zijn alleen archeologen en bankpersoneel in de kluis geweest. Wat de archeologen bij een vooronderzoek opmerkten, was dat de overvallers blijkbaar precies wisten waar ze moesten boren om bij de kluis te komen. Tevens duurde het ongeveer twee maanden voordat de afdeling van antiquiteiten werd geïnformeerd over de overval. Het nieuw aangewezen hoofd van antiquiteiten in Cyrene, Nasser Abduljalil, gaf bovendien aan dat alle geldstortingen op voorhand uit de bank waren gehaald, terwijl de kunstvoorwerpen bleven liggen.

Volgens medewerkers van de bank hadden ze geen toestemming om ook de schatten te vervoeren. Echter, de afdeling van antiquiteiten is nooit benaderd met de vraag om vervoering en het hoofdkantoor in Tripoli was indertijd nog in de macht van Kaddafi. El-Ketaf denkt daarom dat iemand van de afdeling van antiquiteiten deelnam aan de roof. “Ze wisten precies wat er in de kluis lag.”

Voorgoed verloren

Er waren er nog enkele andere aanwijzingen waar de onderzoekers zich de hersens over kraakten. Zo stelden de archeologen vast dat de kisten in de kluis met geweld open zijn gebroken, iets dat waarschijnlijk niet gedaan kon zijn door een klein persoon dat zich door het geboorde gat moest wurmen. Ook stonden er een aantal doosjes in de kluis waarin de reservesleutels van nabijgelegen banken in de stad bewaard lagen. Deze zijn om onbekende redenen niet meegenomen door de rovers.

Archeologen en Interpol zijn sinds het nieuws van de overval bezig om de voorwerpen terug te halen, maar dit blijkt een bijna onmogelijke taak. Veel van de kunstvoorwerpen lagen al sinds 1980 in de kluis, en niemand heeft ze sindsdien gearchiveerd. Ook de waarde van de schatten is niet bekend. De enige aanwijzingen die de archeologen momenteel hebben, zijn soortgelijke vondsten die op de zwarte markten in Libië, Egypte en andere landen opduiken. Of dit daadwerkelijk voorwerpen uit de gestolen collectie zijn, is vrijwel niet te achterhalen.

Bron: Wired.com

Meer weten over archeologie? Lees Archeologie Magazine.