De grondsoort veen is opgebouwd uit afgestorven plantenmateriaal. Deze grondsoort bestaat uit metershoge lagen afgestorven planten in moerasgebieden. Het dode plantenmateriaal zakte in de loop van vele duizenden jaren naar de bodem van het moeras. Hier bleef het bewaard onder natte en zuurstofarme condities. Door het gebrek aan zuurstof kunnen bepaalde bacteriën die voor een normale afbraak zorgen hun werk niet doen. Andere bacteriën zorgen nu voor de aanmaak van methaan en hierdoor ontstaat veengrond. Wanneer het natte veen droog wordt in deze conditie is het bruikbaar als brandstof.  Het gedroogde product turf was eeuwenlang - van grofweg de 11e tot 18e eeuw - de belangrijkste brandstof.

De geschiedenis van turf

Het gebruik van turf als brandstof wordt al in de Romeinse tijd vermeld. Turfwinning kwam echter pas op grote schaal op gang toen in de middeleeuwen het hout te schaars werd om de groeiende de bevolking van brandstof te voorzien. Turf werd een belangrijke brandstof voor zowel het huishouden als de industriële praktijken. Men verhitte er onder andere ovens en brouwerijen mee. Voornamelijk in Groningen en Drenthe waren veel veengebieden te vinden, doch ook langs de kust bevonden zich delfplaatsen. 

De dikke veenlaag van afgestorven plantenmateriaal baggerde men op en legde men te drogen op akkers. Omdat de behoefte van de groeiende steden niet te temmen was, werd het veen tot onder de waterspiegel weggebaggerd. Hierdoor kwamen deze plaatsen onder water te staan. In sommige gevallen werd na de veenwinning het ontgonnen landschap gereedgemaakt voor landbouw; op andere plaatsen bleven grote plassen over, zoals we die in het hedendaagse landschap nog aantreffen. De veenwinning was de eerste stap van Nederland richting de vroege industrialisatie in de Gouden Eeuw. Veenwinning lanceerde Nederland op deze manier het industriële tijdperk in.  Vandaag de dag hebben wij in Nederland verschillende plaatsnamen te danken aan de turfwinning. Denk aan Hoge Veen, Lage Veen, Veendam en Veenendaal. 

Het einde van de turfperiode

De veenwinning werd uiteindelijk weggeconcurreerd door de opkomst van andere fossiele energie, zoals olie en gas die in de vorige eeuw populair werden. Voor de productie van actieve kool en potgrond werd turf tot het midden van de 20e eeuw nog op kleine schaal in Nederland gewonnen. Vandaag de dag wordt het nog steeds gebruikt als materiaal in diverse industrieën alleen komt het uit nu elders uit Europa.

Duurzame energie

Turf is een voorbeeld van fossiele brandstof, wat inhoudt dat de voorraad ervan eindig is. Bovendien zorgde het stoken van turf, net als het branden van hout, olie en gas, voor CO2-uitstoot. Olie en gas hebben turf overbodig gemaakt, en ook vandaag de dag zijn alternatieve vormen van energie die aan terrein winnen. Het voordeel van wind- en zonne-energie is dat deze onuitputtelijk zijn.