Archeologie Magazine 1 van 2022

Abonnees krijgen het komende nummer van Archeologie Magazine omstreeks 18 februari 2022 in de brievenbus!

Special: de geboorte van de stad Antwerpen

Wie vandaag de dag door het centrum van de metropool Antwerpen loopt en zich door de prachtige 16e-eeuwse monumenten laat betoveren, zal zich vast niet meteen realiseren dat dat maar een klein deel van de stadshistorie illustreert. Net als vele andere historische steden kan Antwerpen bogen op een lange en rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroegste aanwezigheid van de mens in deze streken. Maar wanneer is er dan sprake van een stad Antwerpen? Stadsarcheoloog Tim Bellens voert ons langs belangrijke opgravingen in het stadscentrum en reconstrueert aan de hand daarvan het boeiende verhaal over de Antwerpse stadswording, vanaf de prehistorie tot de middeleeuwse burcht.

Middeleeuws gewelf in Zuiderkerk Enkhuizen digitaal herboren

Ze zijn eeuwenlang aan het zicht onttrokken geweest en van hun oorspronkelijke kleurenpracht resteert tegenwoordig nog slechts een schim. Maar met behulp van de modernste technieken worden de antieke gewelfschilderingen van de Zuiderkerk in Enkhuizen momenteel weer tot leven gewekt. Geheel digitaal bouwen twee restauratoren de bijbelse taferelen op de computer pixel voor pixel weer op, om ze op die manier straks in hun volle felle glorie weer aan de bezoeker te kunnen tonen. Middeleeuwse kunst in een hypermodern jasje!

Molise (Italië), regio van Samnieten én Romeinen

Molise, de jongste regio van Italië, staat niet bekend om zijn grote historische verleden. Maar is dit wel zo? In 1963 werd Molise een autonome regio toen het zich losmaakte van de noordelijker gelegen Abruzzen, maar de geschiedenis gaat echter veel verder terug dan dit.

Al vanaf de achtste eeuw v.Chr. werd het gebied bewoond door de Samnieten, een volksstam die bekend werd door zijn drie opeenvolgende oorlogen met de Romeinen. Archeologie Magazine ging op zoek naar de talrijke overblijfselen van de Samnieten én Romeinen in deze op één na kleinste en grotendeels ongerepte regio van Italië. Lees over de rijke historie in het komende nummer.

Petrogliefen in Pakistan: erfgoed van handelsroutes door de Himalaya

Het Karakorum gebergte in de Pakistaanse Himalaya functioneerde in de Oudheid als een zeer belangrijk kruispunt tussen het Indisch Subcontinent met de noordelijke steppes en het antieke China. Langs de eeuwenlang door handelaren en pelgrims bereisde routes, zijn meer dan honderdduizend petrogliefen (onder meer van mensen- en dierenfiguren en talrijke inscripties) op granieten stenen en rotswanden bewaard gebleven. Maar voor hoe lang nog? Vooral de Boeddhistische rotstekeningen zijn vaak slachtoffer van vandalisme en vernietiging en in de nabije toekomst zal door de geplande constructie van een dam een groot deel van de petrogliefen onder water komen te staan. In het voorjaar van 2021 is een internationaal reddings- en documentatieproject van archeologen in nauwe samenwerking met de lokale bevolking van start gegaan om te voorkomen dat dit stukje geschiedenis verloren gaat.

Bedreigen bosbranden ook archeologisch erfgoed?

Afgelopen zomer woedden in Turkije in meerdere regio’s forse bosbranden. Met een temperatuur van boven 40 graden en een straffe noordenwind was het lange tijd onmogelijk het vuur te bedwingen. Ook het gebied in het Taurusgebergte ten noorden van de stad Manavgat, zo’n 100 km oostelijk van Antalya, viel ten prooi aan bosbranden. Naast verwoesting van de natuur en gevaar voor inwoners van de bergdorpen liepen hier ook enkele archeologische sites schade op. Fotograaf Rénie van der Putte nam er afgelopen oktober voor ons een kijkje en laat zien hoe bosbranden ook archeologisch erfgoed (kunnen) bedreigen.