Een internationaal team van onderzoekers heeft hun bevindingen over een 9000 jaar oud graf in Jordanië gepubliceerd. Het grondige onderzoek naar dit graf kan mogelijk meer vertellen over de ontwikkeling van sociaal-politieke hiërarchieën in vroege menselijke gemeenschappen.

Onderzoek in Jordanië

Een team van archeologen, antropologen en neurowetenschappers publiceerde eind augustus hun bevindingen in het online tijdschrift PLOS ONE. Het team onderzocht een graf uit de periode tussen de 7.500 en 6.900 v.C. in het zuiden van Jordanië. Dit graf onderscheidt zich van andere nabijgelegen graven. Zowel de uitgebreide constructie als de verschillende voorwerpen aangetroffen in het graf suggereren dat de overledene een belangrijke rol speelde in de samenleving.

Twee paden naar macht

Het team van onderzoekers beschrijft hoe het ontstaan van complexere samenlevingen ook zorgde voor het ontstaan van nieuwe hiërarchieën. Het gaf men nieuwe kansen om belangrijke posities te bereiken. Het team stelt dat er twee verschillende paden waren om macht binnen een samenleving te verkrijgen. Een pad is meer individueel en autocratisch, terwijl het andere pad meer op de groep is gericht en een meer egalitaire focus heeft. Hoe dergelijke paden zich in vroege samenlevingen voltrokken is echter onduidelijk.

Welk pad?

Omdat het graf in Jordanië aanwijzingen vertoonde dat het een persoon met status betrof, is het uitvoering onderzocht. In het graf werden onder meer exotische voorwerpen aangetroffen. Volgens de auteurs van het gepubliceerde onderzoek wijst dit erop dat de begraven persoon prestige heeft verkregen door middel van zijn toegang tot een handelsnetwerk. De nabijheid van andere graven suggereert echter dat zijn status ondanks zijn rijkdom dicht bij de rest van de gemeenschap lag.

Het team claimt dat het graf hiermee elementen van beide paden vertoont, ook wordt in het onderzoek benadrukt hoe dit soort informatie meer inzicht kan verschaffen in culturele opvattingen over onder andere leiderschap en hiërarchie. Toekomstig onderzoek, onder meer naar familierelaties, zou meer kunnen vertellen hoe de persoon in het graf zijn status heeft verkregen. Het team van onderzoekers stelt verder dat paden naar macht enkel onderzocht kunnen worden als een persoon en diens eigenschappen wordt vergeleken met zijn of haar sociale omgeving.

Bronnen:

• Phys.org: Clues to early social structures may be found in ancient extraordinary graves
• Benz M, Gresky J, Štefanisko D, Alarashi H, Knipper C, Purschwitz C, et al. (2019) Burying power: New insights into incipient leadership in the Late Pre-Pottery Neolithic from an outstanding burial at Baʻja, southern Jordan. PLoS ONE 14(8): e0221171.

Afbeelding:

• Gereconstrueerde doorsnede van het graf. Benz e.a., 2018. PloS ONE