Neanderthalers leefden niet alleen maar in grotten. Uit onderzoek van archeologen van de Hebrew University in Jerusalem blijkt dat nederzettingen buiten grotten voor de neanderthalers zelfs veel belangrijker waren dan tot nu toe werd gedacht.

‘Ein Qashish

Het onderzoek focuste zich op de archeologische site ‘Ein Qashish. Dit is een openlucht site in het noorden van Israël. Er werd ontdekt dat de site meerdere malen als nederzetting werd gebruikt. Archeologen gingen er voorheen van uit dat neanderthalers voornamelijk in grotten leefden en openlucht onderkomens maar kort gebruikten voor specifieke taken. Dit recente onderzoek spreekt deze aanname dus tegen.

Vondsten

De betrokken archeologen vonden menselijke skeletten op de site. Deze bleken van neanderthalers te zijn. Dit alleen al toont aan dat de site tijdens het middenpaleolithicum werd bewoond, zo’n 71.000 tot 54.000 jaar geleden. Naast menselijke botten zijn er ook meer dan twaalfduizend artefacten gevonden. Deze artefacten zijn te verdelen over vier verschillende vindplekken. Elke plek vertegenwoordigd een ander moment van bewoning, wat betekent dat ‘Ein Qashish dus minstens vier verschillende keren als nederzetting heeft gediend.

Ook toonden de vondsten aan dat ‘Ein Qashish niet enkele voor specifieke taken werd gebruikt, maar dat het als algemene nederzetting werd gebruikt. Zo bewezen de vondsten dat neanderthalers de site onder andere gebruikten voor het verzamelen van ruwe materialen, het maken van gereedschappen en het eten van dieren.

Gereedschap

Vooral de gevonden productieresten zijn interessant voor de archeologen. Alle vier de afzettingen bevatten namelijk sporen van het maken van gereedschap. De neanderthalers verzamelden bruikbare gesteenten, voornamelijk vuursteen, uit de omgeving. Deze werden vervolgens op de site bewerkt. Dit werd gedaan door middel van ‘knapping’, wat inhoudt dat scherpe stukjes van grotere stukken steen af werden gebroken/gehakt, om zo gereedschappen te maken.

Openlucht versus grotten

In de Levant, waar Israël zich ook in bevindt, is informatie over leven in het middenpaleolithicum voornamelijk afkomstig uit grotten. Grotten dienden vaker als onderkomen voor neanderthalers dan openlucht sites. Daarom is het waarschijnlijker dat zulke grotten sporen van langdurige bewoning bevatten. ‘Ein Qashish is echter een openlucht site.

De sporen van meermalige en langdurige bewoning die hier zijn gevonden bieden onderzoekers dus een unieke kans om zo’n aparte site te onderzoeken. Daarnaast suggereert de site dat onderzoekers hebben onderschat hoe belangrijk openlucht nederzettingen waren voor onze prehistorische voorvaderen.  

Bron:

• Ekshtain R, Malinsky-Buller A, Greenbaum N, Mitki N, Stahlschmidt MC, Shahack-Gross R, et al. (2019) Persistent Neanderthal occupation of the open-air site of 'Ein Qashish, Israel. PLoS ONE 14(6): e0215668

Afbeelding: 

• Uitzicht op 'Ein Qashish. Foto: Ekshtain, 2019