Archeoloog Quentin Bourgeois onderzocht in het kader van het VENI-project Networked Landschapes de stijl waarin mannen en vrouwen uit de touwbekercultuur 3000-2500 v. Chr. werden begraven. Hoe dachten ze over de dood? Bourgeois ontdekte dat er verschillen waren, hij publiceerde de uitkomsten van zijn onderzoek in het tijdschrift PLOS ONE.

Ideeën reconstrueren

Het gebied van de touwbekercultuur, ook wel corded ware- cultuur  of enkelgrafcultuur genoemd, strekte zich uit van de Wolga tot de Rijn. De mensen van deze cultuur werden in tegenstelling tot de hunebedbouwers wel in individuele graven gelegd.  Aan de hand van handelingen die de mensen, behorend tot de touwbekercultuur, uitvoerden probeert Bourgeois te reconstrueren hoe ze dachten over de dood en in hoeverre ze deze deelden met anderen.

Tussen Wolga en Rijn

Daarvoor vergeleek hij duizenden graven uit deze periode met elkaar. Hij kwam erachter dat zowel in Nederland als Denemarken, Tsjechië en Moskou de lichamen in slaaphouding waren begraven. De mannen lagen op hun rechterzijde met het gezicht naar het zuiden en het hoofd naar het westen. De vrouwen lagen exact omgekeerd.

Door mannen gedomineerd

In graven verspreid over het gebied van de touwbekercultuur blijken de mannen meer in een internationale stijl te zijn begraven, ze hadden hun handen voor het gezicht en hielden vaak een bepaald soort stenen bijl vast. Op de heup lag een vuurstenen dolk en bij het achterhoofd stond een aardewerken beker.  In plaats van alleen op te merken dat er een bijl in het graf lag, werd er vooral gekeken naar de manier waarop de grafgiften in het graf zijn geplaatst. Juist dit kan iets vertellen over lokale tradities. Vrouwen werden vaker in lokale stijl begraven. Dit vertelt volgens Bourgeois iets over hoe de samenleving was georganiseerd.

https://archeologieinnederland.nl/nieuws/sterke-genderverschillen-touwbekercultuur

afbeelding: Terker-eigen werk [CC BY SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/)], via commons.wikimedia.org/