Enkele opgegraven putten
Universiteit van Birmingham
Honderden putten uit de steen- en bronstijd ontdekt bij Stonehenge
Onderzoekers van de Universiteiten van Birmingham en Gent hebben honderden kuilen ontdekt op het Salisbury Plain, de vlakte waar ook Stonehenge ligt. Eén van deze kuilen was de grootste die ooit van zijn soort werd gevonden in Noordwest-Europa: een kuil van vier meter breed en twee meter diep, van meer dan 10.000 jaar oud. De vondsten zijn het eerste bewijs van menselijke activiteit in het gebied vóór de bouw van Stonehenge.
Unieke methode
De Britse en Belgische onderzoekers maakten gebruik van een nieuwe methode om het gebied in kaart te brengen. Hiervoor combineerden ze de meest recente technieken uit de geofysica met die uit de archeologie. Philippe de Smedt van de Universiteit van Gent legt uit: ‘Geofysisch onderzoek stelt ons in staat in beeld te brengen wat er onder het oppervlak van landschappen begraven ligt.’ Zo gebruikten de archeologen in eerste instantie een archeologische analyse van de bodem. Daarna werd voor het eerst gebruikgemaakt van de geofysische magnetische inductie op het Salisbury Plain. Bij deze techniek leggen meters een magnetisch veld bloot, waardoor structuren onder de grond zichtbaar worden. Hierbij kwamen honderden putten aan het licht. Meer traditionele werkwijzen volgden hierop, waaronder ongeveer zestig grondboringen en veertig gerichte archeologische opgravingen.
Vondsten bij Stonehenge
Dankzij deze unieke methode konden de onderzoekers meer dan 400 (mogelijke) prehistorische kuilen in kaart brengen. Zes hiervan zijn inmiddels opgegraven door archeologen. Deze putten zijn afkomstig uit de periode tussen 8.000 v.Chr. (de jonge steentijd) en 1.300 v.Chr. (de midden bronstijd).
Hoewel elke put volgens de onderzoekers ons meer leert over de geschiedenis van het landschap bij Stonehenge, is een bijzonder grote put uit het mesolithicum (ca. 8.300-6.000 v.Chr.) volgens hen nog extra interessant. De grootte van de kuil (vier meter breed en twee meter diep) zou er volgens de onderzoekers op wijzen dat hij werd gebruikt als jachtval voor het vangen van grote wilde dieren, zoals oerossen, edelherten en wilde zwijnen. Deze kuil stamt uit de periode 8.200-7.800 v.Chr. en is daarmee een van de oudste steentijd-vondsten in de regio rond Stonehenge (het monument zelf stamt uit 2.300 v.Chr.).
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Betekenis van de kuilen
Volgens Dr. Nick Snashall, archeoloog bij Stonehenge and Avebury World Heritage Site, heeft het team de vroegste menselijk activiteit bij Stonehenge ooit ontdekt. ‘De ontdekking van de grootste bekende vroeg-mesolithische kuil in Noordwest-Europa toont aan dat dit een speciale plaats was voor jager-verzamelaarsgemeenschappen, duizenden jaren voordat de eerste stenen werden opgericht’, aldus Snashall.
Stonehenge
Unsplash
Stonehenge
De bouw van Stonehenge begon zo’n vijfduizend jaar geleden. In de loop der eeuwen werd het stenen monument meerdere keren aangevuld en opnieuw gerangschikt. Stonehenge bestaat vandaag de dag uit twee soorten stenen. De ‘sarsens’, die elk ongeveer twintig ton wegen, en de kleinere ‘bluestones’, die de binnenring vormen en per steen ongeveer drie ton wegen.
Hoewel de precieze betekenis van Stonehenge nog altijd een raadsel is, gaan de meeste wetenschappers ervan uit dat Stonehenge origineel werd gebouwd als begraafplaats voor een heersende elite. Ook vermoedt men dat het monument destijds fungeerde als ontmoetingsplaats voor verschillende stammen uit Groot-Brittannië. Dit blijkt bijvoorbeeld uit DNA-onderzoek van mensen die tijdens de prehistorie werden begraven op het Salisbury Plain. Dit gegeven, en het feit dat Stonehenge precies tussen verschillende neolithische stammen in lag, wijst er volgens wetenschappers op dat de plek mogelijk een soort neutraal ‘niemandsland’ was. De ‘ware’ reden achter de bouw van Stonehenge zal echter waarschijnlijk nooit ontdekt worden, aangezien er geen geschreven bronnen uit deze periode zijn.
Invloed van de nieuwe onderzoeksmethode
De nieuwe methodes die bij dit archeologische onderzoek zijn gebruikt, zijn volgens de onderzoekers niet alleen relevant op het Salisbury Plain. Ook andere archeologische vindplaatsen kunnen profiteren van de uitkomsten van dit onderzoek. De methodes kunnen ons idee van millennia oude landschappen compleet veranderen, zelfs in een omgeving die zo intensief is onderzocht als die van Stonehenge, aldus het persbericht van de Universiteit van Birmingham. De resultaten zijn gepubliceerd in een artikel in het Journal or Archaeological Science.
Bronnen: University of Birmingham, BBC, Heritage Daily, National Geographic
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
