Niet de desbetreffende runensteen
Unsplash
Deens echtpaar ontdekt een van de oudste runenstenen onder keukenvloer
Een renovatieproject aan de keukenvloer leidde tot de vondst van een 900 kilo zware runensteen, waarschijnlijk afkomstig uit de 7e eeuw. Een echtpaar uit Denemarken ontdekte de steen per toeval tijdens het verwijderen van de vloer in hun huis in het dorp Mosekær, ten noorden van de stad Arhus. De steen werd al in 2020 ontdekt maar sinds afgelopen vrijdag is het onderzoek naar de steen in volle gang.
De runensteen heeft een lengte van twee meter en is 80 centimeter breed. Volgens onderzoekers van het Nationaal Museum van Denemarken is deze steen misschien wel de oudste Deense runensteen die ooit is gevonden. Onderzoekers zijn druk bezig om de exacte ‘leeftijd’ van de Runensteen te achterhalen. "Deze steen is speciaal omdat het een van de oudste runenstenen lijkt te zijn die we hier thuis kennen", aldus Lisbeth Imer, onderzoeker en runoloog bij het Nationaal Museum.
Runenstenen
Runenstenen werden al sinds de eerste en tweede eeuw n.Chr. gebruikt door Germaanse stammen, die destijds ook delen van Scandinavië bevolkten. Ook in de vroege middeleeuwen bleef dit gebruik in deze regio voortleven. Verreweg de meeste stenen met runeninscriptie zijn gevonden in Zweden, Noorwegen, IJsland en dus ook Denemarken. De stenen dienden vooral ter nagedachtenis aan overleden personen met een hoge status, hoewel ze soms ook werden gebruikt voor bijvoorbeeld toekomstvoorspellingen.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Het maken van runenstenen begon in de Romeinse ijzertijd (1e t/m 4e eeuw na Christus in Scandinavië, Noord-Duitsland en Noord-Nederland.), een periode waarin de Romeinse invloeden zich tot in Noord-Europa verspreidde. In eerste instantie waren het vooral stenen waarop inscripties werden geschilderd ter ere van een zieke of gestorvene. Het beschilderen van stenen had echter als nadeel dat de verf op den duur vervaagde en uiteindelijk verdween. Dit probleem werd later opgelost door de inscripties niet meer op de stenen te schilderen, maar ze erin te kerven.
Het gebruik van runenstenen leefde vooral onder rijke en machtige Scandinavische families van de Vikingtijd in de 7e, 8e en het grootste deel van de 9e eeuw.
Runensteen van Mosekær
De runensteen van Mosekær bevat vijf runen, die kunnen worden gelezen als "aft bi", wat betekent "na B." Aangezien runenstenen meestal aan een belangrijk persoon gewijd waren, vermoeden archeologen dat die ‘B’ weleens het begin van een naam kan zijn geweest, bijvoorbeeld een Bjørn, een Bjarne of een Birk.
Gebied rond Randers
Dit is zeker niet de eerste runensteen die in deze regio is gevonden. Door de jaren heen zijn er al 43 andere runenstenen gevonden in het gebied en dit is nummer 44. In heel Denemarken zijn er al zo’n 200 runenstenen ontdekt, maar slechts 10 tot 20 daarvan komen uit de jaren 700-800 n.Chr.
De oudste stenen dateren uit de jaren 700 n.Chr. en de meest recente uit de jaren 900 n.Chr. De ontdekte steen onder de keukenvloer dateert waarschijnlijk uit de 7e eeuw maar dat wordt nog onderzocht. Als blijkt dat de steen echt uit die tijd dateert betekent dat dat de steen tot een van de oudste behoort. Deze runensteen is misschien ouder dan de bekende Jelling-stenen, maar ze kunnen niet echt met elkaar worden vergeleken omdat de Jelling-stenen compleet zijn, op hun oorspronkelijke locatie gevonden en worden vermeld in historische bronnen. De Mosekær-steen daarentegen is een fragment waarvan slechts een klein deel van de inscriptie bewaard is gebleven.
De runensteen van Mosekær bevindt zich momenteel in Museum Østjylland, in afwachting van verdere analyse om de leeftijd te bepalen en mogelijk meer over het Vikingverleden te onthullen.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
