Archeologisch onderzoek bij Vorchten en Wapenveld, dat ADC ArcheoProjecten in opdracht van Waterschap Vallei en Veluwe afgelopen jaar heeft uitgevoerd, brengt een continue bewoningsgeschiedenis van dit gebied in beeld vanaf de Bronstijd: met sporen van karige bewoning in de prehistorie tot restanten van een levendig en luxe dorp in de Middeleeuwen.

Droge bronstijdvoeten

Het gebied rond Vorchten en Wapenveld bleek in de prehistorie een interessante, maar vooral droge plek te zijn in het natte land. Er is aardewerk gevonden dat uit de Bronstijd stamt; dit werd vermoedelijk ter plekke vervaardigd, getuige een grote kuil die bij Wapenveld gevonden werd met verbrande kwarts voor de magering van de klei. Paalsporen van een huisplattegrond aldaar geven aan dat er in de Bronstijd ook een bouwwerk gestaan moet hebben. Maar pas in de IJzertijd werd het langzaam drukker op de zandrug.

Handel met de Romeinen

Aan het begin van de jaartelling, in de Romeinse tijd, stond er bij Vorchten zeker één boerderij. Men hield onder andere paarden: de resten van één paard zijn gevonden binnen de boerderijplattegrond. Dat er handel werd gedreven met de Romeinen blijkt uit de vondst van geïmporteerd Romeins aardewerk en enkele Romeinse munten.

Vroegmiddeleeuwse ambacht

Er zijn niet veel vondsten uit de Vroege Middeleeuwen aangetroffen. Dat is opvallend omdat in de 9e eeuw na Chr. de kerk van Vorchten is gebouwd; de archeologen hadden daarom ook resten van bewoning verwacht. Wel is er een hutkom gevonden – sporen van een rechthoekige kuil waar vroeger een dakje boven zat en waar ambachten, zoals weven en smeden, werden uitgeoefend. Er zijn ook aardewerkscherven gevonden en een metalen spinsteentje uit de Vroege Middeleeuwen.

Goede tijden

Echt druk werd het pas in de Volle en Late Middeleeuwen. Aardewerk, paalsporen van boerderijen, greppels en resten van waterputten duiden op veel activiteit in dit gebied. En Vorchten moet een rijk dorp geweest zijn: een van de waterputten is gemaakt van tufsteen – een dure steensoort die ook voor de bouw van de kerk is gebruikt. Het feit dat er ook een kasteel heeft gestaan bij Vorchten geeft wel aan dat luxe geen onbekend verschijnsel was voor de bewoners uit die tijd!

De IJsselweide

Op de website van Waterschap Vallei en Veluwe is een folder over de opgraving te downloaden. Ook het informatiebulletin De IJsselweide van september 2016 heeft een uitgebreid artikel geweid aan het onderzoek. Meer informatie is te vinden op www.archeologie.nl