De beelden zijn in kleur, maar hebben niet de scherpte van vandaag. De film is dan ook ruim vijftig jaar geleden geschoten. Ossen doen het zware werk op het land en de boer vult zijn houten tonnetjes met water in de plaatselijke fontein. Zijn ezel brengt die tonnetjes geduldig naar de boerderij. Toscane in de jaren vijftig. Verder in beeld loopt een vierjarig meisje in een wit jurkje over de resten van de Etruskische tempel in Veii en bekijkt nieuwsgierig een Etruskisch graf.

In de ban van ‘oude’ stenen

Dat meisje in het witte jurkje was ik en mijn vader filmde enthousiast alle archeologica die wij tijdens de familievakanties bezochten. Ik raakte in de ban van die 'oude' stenen en wilde er veel meer over weten. Ik las Goden, graven en geleerden van Ceram stuk – het boek is nog steeds leverbaar! – en wist al vroeg wat ik wilde worden: archeoloog! Ik studeerde dan ook (klassieke) archeologie, kunstgeschiedenis en Perzisch en deed onderzoek in verschillende landen.

Een vliegende Alexander de Grote

Het verleden heeft me nooit losgelaten en ik verdien er mijn brood mee, niet als gravend, maar als onderzoekend, sprekend en schrijvend archeoloog. Tijdens de vele reizen rond de Middellandse Zee volgde ik – samen met mijn partner, fotograaf Ruud Conens – in gedachten keizer Hadrianus, de kruisvaarders, Don Quijote, het eeuwenoude koppel Amor & Psyche en anderen. Zo stonden we in het legerkamp Lambaesis aan de rand van de Sahara waar Hadrianus 'zijn' soldaten toesprak, begon in de kloostergang van Moissac onze zoektocht naar de vliegende Alexander de Grote en vonden we met veel moeite de resten van de hereboerderijen annex paradijselijke residenties van de Omayyaden-prinsen in woestijnachtig Syrië.

Graven in de literatuur

Nieuwe ontmoetingen met het verleden op ruïnes, in middeleeuwse kerken en forten inspireren, maar roepen ook nieuwe vragen op en dus graaf ik verder in de bestaande literatuur. Dat onderzoek doe ik graag! Op zoek naar het wie, wat, waarom, wanneer & hoe! Daarom houd ik ook zo van die typische Engelse whodunits. In die boeken is er altijd een oplossing, maar bij bestudering van het verleden weet je nooit of je zoektocht wel een 'goed' einde heeft!

Grafrituelen, grafgiften & grafmonumenten

Een archeoloog gaat per definitie om met de doden. Grafrituelen, de manier van begraven of cremeren, grafgiften en grafmonumenten zijn enorm belangrijk. Wat zouden we van de Etrusken weten, als zij niet hun graven met kleurrijke schilderingen versierden met vaak het dagelijks leven als onderwerp? Zouden we Toetanchamon zo goed hebben gekend als zijn graf niet in 1922 werd teruggevonden? Romeinen maakten veel stenen doodskisten, sarcofagen. Ze zijn overal gevonden en soms zelfs hergebruikt als fontein of altaar in een kerk. Afbeeldingen op sarcofagen intrigeren. Ze laten mythologische verhalen zien, het verdriet van achterblijvers of status, ambacht en geloof van de dode. De elite liet zich graag als lezer of filosoof portretteren, christenen kozen scènes uit Jezus' leven als decoratie en anderen prefereerden Dionysus en zijn cortège, in de hoop op een eeuwige toekomst in de gelukzalige aanwezigheid van de god van de wijn! 

Tijdens lezingen, presentaties en studiedagen (in Nijmegen, Leiden & Utrecht, zie www.OudWeb.nl/studiedagen) plaats ik het liefst een onderwerp in de context van tijd, religie, cultuur, kunst en literatuur. Dat heb ik gedaan met de ezel en zijn bastaarden en het resultaat van dat onderzoek verscheen vorig jaar in boekvorm onder de titel de EZEL (zie www.deEZEL.nl). Leuk is het ook om bepaalde themata door de eeuwen heen te volgen. Waarom werden Leda en de zwaan op een vijftiende-eeuwse bronzen deur van de Sint Pieter afgebeeld?

Elke werkdag schrijf ik een kort OudWeb-log op mijn eigen webstek www.OudWeb.nl en ik ben erg blij dat ik nu in de gelegenheid wordt gesteld om elke veertien dagen een blog te schrijven op Archeologie Online. Onderwerpen genoeg: van Romeinse vuurtorens tot middeleeuws aardewerk, van Griekse goden tot christelijke heiligen, van sarcofaag tot dodendans, van handelaren tot pelgrims .... ik heb er veel zin in!

Annet van Wiechen

conens & van wiechen

www.OudWeb.nl