Archeologie Magazine 6 van 2023
Abonnees krijgen het komende nummer van Archeologie Magazine omstreeks 15 december in de brievenbus! Dit nummer ook thuis ontvangen? Neem dan snel een abonnement!
IK GEEF ARCHEOLOGIE MAGAZINE CADEAU
Special: Nederland in het midden van de middeleeuwen
De eeuwen tussen 900 en 1100 zijn een belangrijke overgangsperiode in de geschiedenis van wat nu Nederland is. Het gebied veranderde ingrijpend qua landschap, bevolking, bebouwing, taal en cultuur. Het werd in die periode grotendeels bestuurd door de bisschop van Utrecht en vormde (het noordwestelijke) onderdeel van het Heilige Roomse Rijk, dat vanuit het Rijnland geregeerd werd. De blik was meer dan nu naar het oosten gericht. Voor deze eeuwen is archeologie de belangrijkste bron, in combinatie met handgeschreven boeken. Verder zijn kunstobjecten vol goud en edelstenen bewaard gebleven en textiel uit de hele wereld. Deze sporen getuigen ook van de Ottoonse renaissance, die vooral tot uiting kwam in de kunst en de architectuur en beïnvloed werd door hernieuwd contact met Constantinopel.
Het Romeinse Zaragoza
Zaragoza, de op vier na grootste stad van Spanje, was in de 1e eeuw v.Chr. een Romeinse kolonie onder keizer Augustus en droeg in die tijd de naam Caesaraugusta. Het opvallende Romeinse stratenpatroon is nog steeds terug te vinden in het centrum van het huidige Zaragoza. Maar van de oorspronkelijke Romeinse bebouwing was tot ver in de twintigste eeuw echter vrijwel niets meer te zien. Toen werden gebouwen uit recente eeuwen gesloopt en kwamen bij archeologisch onderzoek resten van de Romeinse stad aan het licht, maar ook van de vroegere inheemse nederzetting.
Augustus stichtte zijn stad namelijk niet op een willekeurige locatie, maar daar waar zich al een nederzetting bevond. En wel op een plek waar ook al een brug over de Ebro lag. De huidige 15e -eeuwse brug werd weer op Romeinse fundamenten gebouwd.
Schoonhoven – van vesting- naar zilverstad
Aan de rivier de Lek, achter aarden wallen en kanonnen, komt het mooie stadje Schoonhoven tot leven. Deze niet zo grote vestingstad was in het Rampjaar 1672 van enorme strategische waarde. Samen met vestingstad Nieuwpoort, aan de overkant van de Lek, bewaakte Schoonhoven met succes de toegang tot Holland. Sporen uit die spannende periode
voor de stad zijn tot op vandaag zichtbaar. Befaamder is Schoonhoven intussen echter
als Zilverstad met het Nederlands Zilvermuseum dat de grootste collectie Nederlands zilver ter wereld bezit. Een wandeling voert langs maar liefst tachtig adressen waar in de loop der eeuwen zilversmeden actief waren of nog altijd zijn.
Calabrië: het rijke erfgoed van Grieken en Romeinen
Calabrië, de bergachtige regio in het diepe zuiden van Italië, was lange tijd berucht vanwege de gevreesde ‘Ndrangheta, een gewelddadige maffiagroep die de samenleving enorm ontwrichtte. Hoewel er geplunderd is, bevinden zich verspreid over de regio interessante archeologische opgravingen, vaak van Griekse oorsprong. Dankzij de strategische ligging aan de Ionische en Tyrreense Zee werd Calabrië een belangrijk centrum van de Griekse beschaving in het Middellandse Zeegebied. Tussen 800 en 550 v.Chr. koloniseerden de Grieken grote delen van de kust. Hier waren natuurlijke havens, rivieren en vruchtbare landbouwgrond voorradig. De Romeinen stichtten vervolgens rond 193 v.Chr. verschillende kolonies in Calabrië, een regio die zij Bruttium noemden.
Glas uit de oudheid als bron van inspiratie
Het maken van glas behoort tot de spectaculairste uitvindingen in de geschiedenis. Het oudste glas is bekend uit Mesopotamië waar rond 2500-2300 v.Chr. glazen kralen zijn gevonden. Pas later zijn andere technieken gebruikt voor het maken van kleine, luxe producten zoals zalf- en parfumflesjes, maar ook voor inlegwerk en amuletten. De zogenaamde ‘zandkerntechniek’ waarmee het oudste glas is gemaakt, bleef tot aan het begin van de jaartelling de meest gebruikte techniek. Het vormgeperst glas, met nieuwe vormen zoals kommen en schalen, camee- en mozaïekglas, is daarna als nieuwe techniek in zwang gekomen. Het gebruik van de blaaspijp rond de eerste eeuw v.Chr. zorgde voor een revolutie waarmee het vormenrepertoire aanzienlijk werd uitgebreid, en daarmee ook de functie van het glas. De handel in het middellandse zeegebied heeft voor de verspreiding van de glazen objecten én ook voor nieuwe inspiratie voor hedendaagse vormgevers gezorgd.
Abonnees krijgen het komende nummer van Archeologie Magazine omstreeks 15 december in de brievenbus! Dit nummer ook thuis ontvangen? Neem dan snel een abonnement!
