Een doorbraak in de archeologische geschiedenis van Amerika: nieuwe vondsten wijzen erop dat de mens het Amerikaanse continent al veel eerder bevolkte dan tot nu toe werd aangenomen. Bovendien kwamen de eerste bewoners niet uit Azië, maar uit West-Europa. Aanhangers van een controversiële theorie lijken dankzij nieuwe bewijzen toch gelijk te krijgen.

Het bewijs bestaat uit verschillende verzamelingen stenen werktuigen, vervaardigd in een kenmerkende Europese stijl. Die werden aangetroffen op zes locaties langs de Amerikaanse oostkust. Ze hebben een ouderdom van 19.000 tot 26.000 jaar, terwijl het oudste materiaal aan de westkust van het continent zo’n 15.000 jaar oud is. Twee vooraanstaande archeologen beschrijven hun ontdekkingen in een boek dat deze week uitkwam, genaamd Across Antlantic Ice.

Solutréen-cultuur

De heersende opvatting is dat de eerste bewoners van Amerika het continent bereikten via de Beringlandbrug, een strook land tussen Siberië en Alaska die tijdens de ijstijd droog kwam te liggen. Hoewel in de VS stenen gereedschappen zijn gevonden die gelijkenis vertonen met voorwerpen uit de Solutréen-cultuur uit Spanje en Frankrijk, wezen de meeste wetenschappers een verband tussen die twee volken van de hand. In Europa was de Solutréen-cultuur 15.000 jaar geleden namelijk al lang verdwenen.

Nu lijkt het er dus op dat Europeanen wel degelijk de cultuur van de vroege Amerikanen beïnvloed kunnen hebben. Eerder al wees genetisch onderzoek op 8.000 jaar oude skeletten uit Florida op een band met Europese volken, en bij moderne, geïsoleerd levende indianenstammen werd vastgesteld dat hun taal op geen enkele manier verwant is aan die van andere, uit Azië afkomstige indianenvolken.

Bovendien bleek vorig jaar uit analyses van een stenen mes uit Virginia dat het gemaakt was van Frans vuursteen. Het bewijs voor een oversteek van Solutréenmensen stapelt zich dus op. In het boek dat nu verschenen is bespreken Dennis Stanford van het Smithsonian Institute in Washington en Bruce Bradley van de Universiteit van Exeter alle argumenten nog eens uitvoerig. Ze ontmantelen daarmee een heersend paradigma in de archeologie.

Overlevingstocht

Stanford en Bradley waren al langer van mening dat mensen in de steentijd capabel genoeg waren om vanuit Europa de ‘Nieuwe Wereld’ te bereiken. Ze trokken daarbij te voet of per boot langs de grens van het poolijs dat zich op het hoogtepunt van de ijstijd ver zuidelijk uitstrekte. De rijkdom aan voedsel, in de vorm van zeehonden, vogels en vissen, zou de tocht van 2.400 kilometer mogelijk maken.

De Europeanen hadden echter ‘slechts’ 4.500 jaar lang de gelegenheid om de Antlantische Oceaan over te steken, terwijl de Beringlandbrug gedurende zo’n 15.000 jaar begaanbaar was. Daarom hebben waarschijnlijk maar weinig Europeanen het nieuwe continent bereikt. Toen de Aziaten kwamen, zijn ze ofwel grotendeels opgegaan in die nieuwe volken, of hebben ze het onderspit gedolven in conflicten.

De komende tijd verwacht men nog meer aanwijzingen van de Solutréencultuur te vinden bij opgravingen in Tenessee, Maryland en Texas. Het meeste bewijs ligt waarschijnlijk onder water; de plekken waar de Europeanen aan land moeten zijn gekomen, liggen nu tot 160 kilometer van de kust af. In ieder geval één onderzeese vindplaats wordt daarom de komende zomer uitvoerig onderzocht.

Bron: The Independent