Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Een Olmeeks altaar

Mysterieus jaden beeldje gevonden in Mexico

In Arroyo Pesquero, een regio nabij de Mexicaanse stad Veracruz, is in een waterbron een bijzondere jaden artefact gevonden. In 2005 begonnen archeologen met opgravingen in dit gebied. De vondst verschaft hen informatie over de Olmeekse beschaving, die floreerde in Mexico tussen 1200 en 300 voor Christus.
Verder lezen
Een Keltisch graf

Indrukwekkende Keltische tombe legt interactie Grieken en Kelten bloot

In Lavau in Noordoost-Frankrijk hebben archeologen een tombe ontdekt uit de vijfde eeuw voor Christus. De tombe werd gevonden bij een grote grafheuvel van zo’n 40 meter doorsnee en behoort waarschijnlijk toe aan een Keltische prins uit de IJzertijd. Dit meldt het Franse archeologische onderzoeksinstituut INRAP.
Verder lezen

Preview: Archeologie Magazine

Lees hier wat u van het meinummer van Archeologie Magazine kunt verwachten.
Verder lezen
Vuistbijl

Onderzoek naar Neanderthalergereedschap in Assen

Archeologen hebben in Assen de afgelopen drie jaar een groot aantal fragmenten van Neanderthalergereedschap aangetroffen. Daaronder bevinden zich opvallend veel vuistbijlen, wat de vindplaats uniek maakt in Noord-Europa.
Verder lezen
Graftombe Deir el-Medina

Oude Egypte kende door staat gefinancierde gezondheidszorg

Teksten die gevonden zijn in een archeologisch dorp uit de periode van het Egyptische Nieuwe Rijk (1550-1070 v. Chr.) onthullen dat er ook al in deze tijd door de staat gefinancierde gezondheidszorg bestond. Hiermee wilden de heersers de productiviteit van de werkers opschroeven.
Verder lezen

Fort Sint Andries: ‘de sleutel van Holland’

In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas samen komen, bouwden de Spanjaarden tijdens de 80-jarige oorlog Fort Sint Andries, hun grootste fort in ons land. Eerder zagen de Romeinen het strategisch belang van deze plek, die ook wel ‘de sleutel’ van Holland wordt genoemd. Ad van Schaik, medewerker van ons tijdschrift Archeologie Magazine, bezocht Fort Sint Andries en bracht de lange geschiedenis ervan in kaart. Wij publiceren voor uit zijn artikel, dat verschijnt in het komende nummer van Archeologie Magazine.
Verder lezen

Vijftien skeletten gevonden bij Romeins-Britse nederzetting

Bij een archeologische opgraving in Ipplepen – een belangrijke Romeins-Britse nederzetting in het graafschap Devon – zijn vijftien skeletten gevonden. Bij toeval werd zo de best bewaarde Romeinse begraafplaats van het Verenigd Koninkrijk ontdekt.
Verder lezen

Herculaneum en Vesuvius: een haat-liefde verhouding

Italiaanse wetenschappers hebben een handschrift zichtbaar gemaakt op rollen verbrand perkament uit het jaar 79 na Christus. Herculaneum, de stad waarin de documenten zijn gevonden, werd in dat jaar bedolven onder negentien meter lava en as na een uitbarsting van de Vesuvius. Waarschijnlijk gaat het om het handschrift van de Oudgriekse filosoof Philodemus van Gadara, waarvan in de stad al eerder documenten werden ontdekt. De meesten hiervan gingen echter verloren na de uitbarsting.
Verder lezen
oudste evangelie

Oudste kopie van een evangelie ooit teruggevonden in mummiemasker

In een mummiemasker is wellicht de oudste kopie van een evangelische tekst ooit teruggevonden. Een stuk van het evangelie van Marcus uit het jaar 90 is teruggevonden in een Egyptisch dodenmasker. Een Amerikaans team van archeologen werkt aan het terugvinden en analyseren van een grote hoeveelheid oude teksten, waaronder deze.
Verder lezen
Het mozaïek in de tombe

Speculaties over graftombe bij Amphipolis

Een graftombe bij Amphipolis waar al sinds 2012 onderzoek wordt gedaan blijft de gemoederen bezig houden. De vondst van menselijke resten in de tombe voedt de speculaties dat dit wel eens het graf van Alexander de Grote zou kunnen zijn.
Verder lezen
Een kylix. Afbeelding door Marcus Cyron

Onderzoekers testen antiek Grieks drankspelletje

Hoe leg je een oud Grieks drankspel uit aan studenten als je alleen maar afbeeldingen op amfora’s tot je beschikking hebt? Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het Archaeological Institute of America presenteerde een docent kunstgeschiedenis van de West Chester University of Pennsylvania  het antwoord. Ze besloot het spel met haar studenten na te spelen. Met druivensap.
Verder lezen

Studiedagen over Carthago in het Rijksmuseum van Oudheden

Carthago: maak kennis met de PuniërsCarthago was een van de machtigste en rijkste havensteden in de Oudheid. De Puniërs wisten het westelijke deel van de Middellandse Zee te domineren wat in de loop van de 2de eeuw v.Chr. hun meerdere keer in conflict met Rome bracht met een verwoestend gevolg voor Carthago.Rond de tentoonstelling ‘Carthago’ in het Rijksmuseum van Oudheden worden de volgende studiedagen door Bureau PSEFAS aangeboden.
Verder lezen